Accountant heeft geen trek meer in jaarrekening Zuid-Holland

'Een zeer aansprekende en uitdagende opdracht', zo noemt Deloitte Accountants de controle van de jaarrekening van de provincie Zuid-Holland. Daarbij verwijst het kantoor naar het begin van de relatie met de provincie in 1999, net na de Ceteco-affaire, die drie gedeputeerden, de commissaris en de provinciaal thesaurier hun functie kostte. Na negen jaar haakt Deloitte af.

In een opmerkelijke brief aan Provinciale Staten licht Deloitte-partner Ron Killeen toe waarom Deloitte niet meedoet aan de nieuwe aanbesteding voor de controle van de jaarrekening. Deloitte vindt dat Zuid-Holland de conceptjaarrekening te laat aanlevert en dat de inhoudelijke kwaliteit ervan onder de maat is. Ook vindt de accountant dat de verrichte werkzaamheden niet altijd in verhouding staan tot de prijs. Deloitte en Zuid-Holland hadden afgesproken dat de controlekosten omlaag zouden gaan, maar volgens Deloitte is dat niet mogelijk met de huidige kwaliteit van de aangeleverde gegevens.

Het daardoor noodzakelijke meerwerk leidt vervolgens tot veel discussie over de betaling. Deloitte wil niet inhoudelijk reageren op de brief. Volgens een woordvoerder probeert de accountant geen signaal af te geven over het controleren van jaarrekeningen van decentrale overheden in het algemeen. 'Bij andere gemeenten en provincies hebben we geen problemen', aldus de woordvoerder. 'Dit is een brief aan Provinciale Staten van Zuid-Holland, onze opdrachtgever, om uit te leggen waarom we niet meedoen aan de aanbesteding.'

De provincie Zuid-Holland schrijft in een reactie 'compleet verrast' te zijn door de brief van Deloitte. Gedeputeerde Staten stelt dat de interne verslaglegging sinds 1999 sterk is verbeterd, en dat de invoering van nieuwe regels als het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de Single Information en Single Audit (Sisa) niet tot problemen hebben geleid. De provincie schrijft in een reactie dat de conceptjaarrekening de afgelopen drie jaar steeds op tijd klaar was, maar erkent dat de controledossiers soms te laat waren. Volgens GS is de provincie de afgelopen jaren steeds meer 'in control' geraakt.

Meerwerk

De provincie bevestigt dat de afgelopen jaren meer aandacht is geweest voor de declaraties van de accountant, juist omdat na elke controle meerwerk door Deloitte werd gedeclareerd. 'Het zou oneerlijk zijn richting de andere partijen die de aanbesteding niet hebben gewonnen dat zondermeer al het meerwerk zou worden gehonoreerd, bovenop de opgave waarvoor Deloitte volgens de inschrijving de controles zou uitvoeren.'

SP-statenlid Wiel Senden, voorzitter van de commissie voor het onderzoek van de rekening, is niet erg onder de indruk van de brief van Deloitte. 'Natuurlijk nemen wij het signaal serieus dat de interne controle wellicht beter en sneller kan. Maar de jaarrekening voor 2007 is goedgekeurd en op tijd, dat is voor ons het belangrijkste. Ik zou het pas echt een probleem vinden als dat niet het geval is.' Senden was wél op de hoogte van het ongenoegen dat bij Deloitte leefde over de relatie met de provincie. 'Als er dan vervolgens zo'n brief komt, moet het wel diep zitten. Maar het is geen reden voor zorg. We gaan nu gewoon de aanbesteding doen. Na negen jaar is het ook wel weer eens goed om een nieuwe accountant in te schakelen.'

Op het ministerie van Binnenlandse Zaken is niet bekend of meer decentrale overheden problemen hebben met hun accountant. 'Ons beeld is dat de financiële verslaggeving bij decentrale overheden steeds beter verloopt', zegt William Segers van de inspectie financiën lokale en provinciale overheden. 'We weten dat er een flinke concurrentiestrijd is tussen accountants, dus ik kan me voorstellen dat die zich soms afvragen of het financieel nog wel aantrekkelijk is.'

Uit onderzoek van adviesbureau Haute Finance blijkt dat de kwaliteit van de jaarrekeningen bij decentrale overheden verbetert. Voldeed in 2004 slechts 12 procent van de gemeentelijke jaarrekeningen aan de rechtmatigheidstoets; vorig jaar was dat bijna tweederde. De rechtmatigheidstoets, en nieuwe regelgeving als Sisa, zorgen wel voor meer discussie tussen opdrachtgever en accountant, maar volgens Jan Houtenbos van Haute Finance neemt de hoeveelheid werk niet toe. 'Er is door Sisa een verschuiving van werkzaamheden. De piekdruk in april en mei, vlak voor verschijning van het jaarverslag neemt toe, omdat dan ook verantwoording moet worden afgelegd over regelingen als de Wet werk en bijstand. Dat kon vroeger later in het jaar. Als dan de interne cijfers laat zijn of niet op orde, wordt het lastig om alles op tijd af te krijgen.'

Houtenbos bevestigt dat de concurrentie onder accountants in de overheidssector groot is. Sommige accountantskantoren zijn daardoor terughoudend in offreren op controlewerk. KPMG is er één van. 'We hebben al jaren het beleid dat we selectief omgaan met uitvragen voor auditwerk', aldus een woordvoerder. 'We doen liever advieswerk dan audit, maar we bekijken het per opdracht.'