Utrechts online gebiedsverbod was onterecht

De bestuursrechter in Utrecht heeft vrijdag geoordeeld dat het online gebiedsverbod dat Sharon Dijksma, burgemeester van Utrecht, in 2021 oplegde aan een 17-jarige jongen uit Zeist, niet terecht was. Dijksma verbood hem om online op te roepen in opstand te komen tegen het 2G-(corona)beleid en het vuurwerkverbod, omdat hij met de oproep op Telegram de Utrechtse APV overtrad. Het is de eerste keer dat een bestuursrechter een oordeel geeft over een ‘online gebiedsverbod’.

Dwangsom

De jongen plaatste in november 2021 in de groepschat ‘Verzetsstrijders Utrecht’ op Telegram het bericht ‘Utrecht in opstand, nee 2G & nee vuurwerkverbod! 26-11-21, 19.30, Kanaalstraat, Be there!!! Neem je matties & vuurwerk mee.’ De burgemeester bepaalde dat de jongen een dwangsom van 2500 euro moest betalen als hij weer zou oproepen om in Utrecht samen te komen voor het verstoren van de openbare orde, waarop de jongen naar de rechter stapte.

Geen bevoegdheid

‘Het verbod in de APV heeft geen betrekking op het online doen van een oproep tot verstoring van de openbare orde in Utrecht’, aldus die rechter. ‘Het verbod houdt in dat het verboden is om bepaald gedrag op een openbare plaats te tonen. Met het plaatsen van een onlinebericht wordt niet op een openbare plaats bepaald gedrag getoond. Met een openbare plaats wordt bovendien een fysieke plaats bedoeld. Een voor iedereen toegankelijke groepschat is weliswaar openbaar, maar daarmee is het geen openbare plaats die binnen de bevoegdheden van de burgemeester valt.’

Vrijheid van meningsuiting

De rechter vindt ook dat het verbieden van online uitingen een ontoelaatbare beperking van de vrijheid van meningsuiting zou inhouden. ‘Uitlatingen die aanleiding geven tot wanordelijkheden zijn misschien ongewenst, maar ook een “ongewenste mening” blijft een mening. De uitleg die de burgemeester aan de APV geeft, komt erop neer dat een gemeente de inhoud van een online bericht aan banden legt en dat is in strijd met de Grondwet.’

Gehakt

‘De rechter maakt gehakt van het opleggen van een ‘online gebiedsverbod’: in alle opzichten fout handelen door de burgemeester. Zeer kwalijk. Hierover gaan we zéker spreken in #raad030’, reageert D66-fractievoorzitter Maarten Koning op Twitter op de uitspraak van de rechter. Ook D66-Kamerlid Joost Sneller laat zich niet onbetuigd. Hij wijst op het oordeel dat een gemeente de inhoud van een online bericht aan banden legt in strijd is met de Grondwet en alleen de landelijke wetgever – onder voorwaarden – de vrijheid van meningsuiting mag beperken. ‘Dit punt maak ik al bijna een jaar in de TK’, schrijft Sneller op Twitter. ‘Gisteren nog gewaarschuwd in debat met @DilanYesilgoz. Jammer dat de politiek het weer op bordje van de rechter heeft gelegd door de rand op te zoeken.’ (ANP/Redactie)