Open data gemeenten nog niet in trek

Burgers maken nog weinig gebruik van gemeentelijke open data. Gemeentesecretaris André Huykman van Zoetermeer heeft wel een vermoeden waarom. ‘Het lijkt erop dat informatie vanuit gemeenten vaak nog dusdanig abstract is dat die voor de burger amper betekenis heeft.’

Meer nodig 

Je kunt je volgens Huykman ook afvragen in hoeverre het reëel is om van burgers te vragen om ruwe data betekenis te geven. ‘Ik denk dat er meer nodig is, wil de beschikbaarheid en het hergebruik van open data leiden tot meer participatie.’ Investeren in opleiding en onderzoeken welke allianties effectief kunnen zijn, dat zou al helpen. ‘Gemeenten doen er goed aan om allianties aan te gaan met andere stakeholders, instellingen en bedrijven. De waarde van gecombineerde informatie uit meerdere bronnen is vele malen groter dan enkelvoudige data­sets. Daar ligt wat mij betreft de échte waarde.’

Waarde beperkt
Ook Albert Meijer, hoogleraar publieke innovatie aan de Universiteit Utrecht, vindt de waarde van de datasets vanuit de overheid tot nu toe beperkt. ‘Het accent ligt eerder op het openbaar maken van beschikbare datasets dan op het onderzoeken welke data echt waarde op kunnen leveren’, zegt hij. Daarnaast kost het goed ontsluiten van open data volgens hem veel inspanning. ‘Het is niet alleen  een kwestie van het online zetten van de datasets. De kwaliteit van de data moet worden gecontroleerd en data moeten soms ook op een andere manier worden geordend, zodat ze kunnen worden ontsloten. Dat is best veel werk.’

Kwaliteit
Marieke Schenk, coördinator van het Leer- en Expertisepunt Datagedreven Werken, is het deels met Meijer eens. ‘De gedachte was dat de kwaliteit van de data vanzelf zou verbeteren, als er maar genoeg mensen naar zouden kijken. Vanuit de gedachte die zijn oorsprong vindt in open source software: many eyes make all bugs shallow. Bij open data is het verschil dat er vaak geen sprake is van online platforms waarop samengewerkt kan worden en dat er geen of beperkte mogelijkheden zijn om fouten in de data te melden of te corrigeren.’

Oplossing
Schenk ziet daar wel gelijk een deel van de oplossing. ‘Het organiseren van goede processen om fouten in de data te melden en om online samen te werken. Daarnaast helpt een grotere nadruk op kwaliteit door overheidsorganisaties en het gebruik van standaarden.’

Subtop
Naast de ‘mismatch’ tussen kwantiteit en kwaliteit is er, volgens Albert Meijer nog een reden waarom Nederland slechts in de subtop verkeert als het gaat om open data. ‘Dat heeft te maken met het ontbreken van een verbinding tussen de mensen die erg in open data geloven – de believers – en de mensen die met inhoudelijke zaken bezig zijn. Bijvoorbeeld met thema’s als woonoverlast, veiligheid of energie. Verbinding tussen die groepen is cruciaal. Als je met energie- of woonbeleid van een stad bezig bent, dan zou het normaal moeten zijn dat je gebruik maakt van open data. In de meeste gevallen is dat nu niet het geval.’

Lees het hele verhaal over open data deze week in BB10 (inlog)