Verzuim onder ambtenaren daalt na coronapiek

Net als de landelijke coronabesmettingen, lopen ook verzuimcijfers onder ambtenaren af. Dat geldt althans voor ambtenaren bij de provincies Gelderland, Noord-Holland en Noord-Brabant. Toch houden de provincies de mentale en fysieke gezondheid van hun ambtenaren goed in de gaten tijdens het thuiswerken.

Terugloop
In het eerste kwartaal van 2020 was er nog een duidelijke ‘coronapiek’ te zien in de verzuimcijfers onder ambtenaren. Onder alle werknemers in het land was zelfs sprake van het hoogste verzuimpercentage in 17 jaar. Sindsdien loopt het verzuim weer terug, merken in ieder geval de provincies Gelderland, Noord-Holland en Noord-Brabant. Dat ligt in het verlengde van de daling van aantal landelijke coronabesmettingen. Bovendien is het niet ongebruikelijk dat het aantal ziektemeldingen in tijden van crisis afneemt, schrijft GZ-psycholoog Annechien Veenemans op de website van de Arbo Unie.

Overlevingsstand
Maar die cijfers kunnen bedrieglijk zijn, merkt Veenemans op: ‘Op dit moment loopt de emotionele belasting voor veel medewerkers op. Ook thuiswerkers hebben het niet altijd makkelijk. Via een scherm vergaderen kost extra energie, kinderen vragen aandacht, problemen in de privésfeer worden uitvergroot. Maar mensen die in de problemen raken, gaan vaak nog lang door in een overlevingsstand. Zeker als ze vrezen voor hun baan. Met als risico dat ze alsnog omvallen als de situatie enigszins normaliseert. Dat is een situatie die je voor wil blijven.’

Structuur
Daarom houden ook overheidsorganisaties een vinger aan de pols bij het personeel. Derek Wanrooij, adviseur werk en gezondheid bij de provincie Gelderland, ziet bijvoorbeeld dat er een groep ambtenaren is die de structuur van het kantoor mist. Waar nodig krijgen die werknemers daarom toestemming om een of twee dagen op kantoor te werken. En een aantal alleenstaande ouders, die het thuiswerken moeilijk kunnen combineren met zorg voor de kinderen thuis, krijgen gedeeltelijk bijzonder verlof.

Verplichting
Ook stelde de provincie Gelderland onlangs duizend euro beschikbaar voor ambtenaren om een ergonomisch verantwoorde thuiswerkplek in te richten. Dat sloeg aan: van de ruim 1.300 medewerkers maakten 750 gebruik van het budget. De tegemoetkoming komt voort uit een wettelijke verplichting, vertelt Wanrooij: ‘De Arbowet is daar heel duidelijk in: je bent er als werkgever verantwoordelijk voor dat mensen een ergonomisch verantwoorde werkplek hebben.’

Videoboodschappen
Ook de provincie Noord-Holland is zich bewust van gezondheidsrisico’s van het thuiswerken, ondanks dat ook daar het verzuim is gedaald. ‘Er wordt veel gedaan om medewerkers te ondersteunen’, meldt een woordvoerder. ‘Wie dat wilde kon een bureaustoel, toetsenbord, muis of beeldscherm halen. Preventiemedewerkers geven gevraagd en ongevraagd advies ten aanzien van het instellen van de thuiswerkplek, gezonde werkgewoonten en eventuele aanschaf van werk- en arbohulpmiddelen. Ook voor het sociale aspect is veel aandacht. Er is een extra boost gegeven aan de interne communicatie met o.a. videoboodschappen van de directie en regelmatige updates op het intranet. De meeste teams organiseerden regelmatig online meetings om goed contact met elkaar te houden.’

Ontspanning mag
‘Enige tijd na de start van het thuiswerken zag je een toename aan schouder- en rugklachten’, vertelt een woordvoerder van provincie Noord-Brabant. Om die klachten op te lossen of te voorkomen werden ruim 150 bureaustoelen thuis bezorgd bij medewerkers. Ook zijn ruim 550 beeldschermen, toetsenborden, muizen en headsets geleverd aan thuiswerkende ambtenaren. Daarnaast worden ambtenaren eraan herinnerd dat ontspanning tijdens de dag ‘gewoon mag’, vertelt een woordvoerder. De provincie biedt haar ambtenaren ook online video-workouts aan.

Verbinding
Wie het thuiswerken zwaar vindt, krijgt extra aandacht en wordt geholpen door collega’s die bijvoorbeeld taken overnemen. ‘Dit alles draagt bij aan verbinding, werd en wordt nog steeds enorm op prijs gesteld en stimuleert de mentale gezondheid’, aldus de woordvoerder van de provincie.