Iets meer rijksambtenaren door AIVD en inbesteding

Hoewel het totale Nederlandse ambtenarenapparaat de afgelopen jaren flink gekrompen is, nam het aantal rijksambtenaren in 2016 met 431 fte heel licht toe naar 109.581. Onder meer het inlijven van schoonmakers en de uitbreiding van de AIVD is hier de oorzaak van. ‘De doelstelling om als Rijk te krimpen wordt al jaren gewoon gehaald’, aldus een woordvoerder van Binnenlandse Zaken. ‘Maar tegelijkertijd komen er vanuit de politiek ook weer nieuwe doelstellingen. Zoals uitbreiding van veiligheid en het in dienst nemen van externen.’

Geen daling
De Telegraaf meldde maandag dat de overheid er maar niet in slaagt het mes in het eigen personeelsbestand te zetten. Volgens de Personeelsmonitor Gemeenten van het A en O-fonds klopt dat voor een deel. In 2016  is de daling van het aantal gemeenteambtenaren inderdaad  tot stilstand gekomen. Er is zelfs sprake van een stijging van 0,8 procent. Ook het aantal Rijksambtenaren is dus iets toegenomen. Maar de overheid heeft tussen 2010 en 2015 daarentegen maar liefst 50 duizend banen opgeheven, met name bij gemeenten, provincies en defensie. En ook bij de provincies is volgens de Personeelsmonitor Provincies de werkgelegenheid in 2016 weer licht gedaald. 

Kleine overheid

Nederland heeft in vergelijking met andere landen een kleine overheid. Uit onderzoek over 2015 blijkt dat de Nederlandse overheid in zijn geheel het snelste kromp van Europa. Dat meldde Binnenlands Bestuur vorige maand nog op basis van het rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Uit de jaarlijkse groei van de overheidssector als werkgever blijkt dat het aantal banen bij de overheid in Nederland in 2015 met bijna 4 procent het sterkste gedaald is. In Nederland vormen overheidsbanen ongeveer 13 procent van alle werkgelegenheid. Met dat percentage behoort Nederland eveneens tot de ‘kopgroep’; slechts zes landen kennen een lager percentage waaronder Duitsland, Korea en Japan. Overigens voorspelt het UWV dat er de komende drie jaar nog eens achtduizend overheidsbanen zullen verdwijnen. Nauwe samenwerking tussen gemeenten, automatisering en digitalisering zijn de twee grootste oorzaken hiervan.

Tegengestelde bewegingen

‘Het aantal fte bij het Rijk is in 2016 licht gestegen, ten gevolge van enkele tegengestelde bewegingen’, bevestigt de jaarreportage Bedrijfsvoering Rijk 2016. ‘Bij drie ministeries was sprake van krimp, bij zeven ministeries was sprake van groei. Substantiële krimp (4,3 procent) was zichtbaar bij de Belastingdienst, dit heeft met name te maken met uitstroom vanwege de Investeringsagenda. Ook de Dienst Justitiële Inrichtingen (VenJ) krimpt met 4,2 procent’.

Groei AIVD
'Het ministerie van BZK groeide met 11,5 procent ten opzichte van eind 2015. Dat is het gevolg van enkele interdepartementale verschuivingen van taken, uitbreiding van taken, toegroeien naar de toegestane formatie en doordat BZK in 2016 is gestart met het beleid om werkzaamheden die voorheen extern werden uitbesteed nu door mensen in eigen dienst te laten uitvoeren. Ook de groei van de AIVD speelt een rol. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) groeide alleen door de komst van het Rijksschoonmaakbedrijf, met 260 fte’, aldus het rapport.