Autoritair of autoriteit?

Klinkt eigenlijk heel simpel. Maar de route van autoritair leiderschap naar een autoriteit is ingewikkeld, lang en taai. Want het raakt jezelf. Het betekent kwetsbaar opstellen. Goed kunnen luisteren. Meer en meer op je innerlijke kompas durven te varen. En dus niet meer alles met ratio en verstand willen beredeneren. Want we weten het toch allemaal: alleen als jij jezelf kan leiden, dan pas kun je anderen leiden.

En dat betekent vooral mensen inspireren. En laat dat nou heel wat anders zijn dan het motiveren of stimuleren. Want motiveren is gericht op het prikkelen, terwijl inspireren er nou net op gericht is anderen te laten schitteren. In de literatuur wordt motiveren ook wel omschreven als ‘het tot een bepaalde inspanning aanzetten’. Bij motiveren staan externe prikkels centraal om daarmee de ander zover te krijgen om iets te doen of laten. De achterliggende gedachte daarbij is: ‘ik wil wat van jou – jij wilt wat van mij’. En als we dat ruilen, dan zijn we beiden tevreden. Om na een tijdje weer met nieuwe prikkels te komen. Daarmee lijkt motivatie ook een korte tijdshorizon te kennen.

Maar inspireren is écht wel wat anders: hierbij gaat het in feite om de kracht in jezelf te ontdekken. Waarmee jij met de bezieling – die ook écht past bij jou als persoon – een bijdrage wil leveren aan een betere wereld. Gewoon, omdat jij dat zélf wil. Want de oorspronkelijke betekenis van inspireren is ‘leven inblazen’. In feite: de geest gaande maken. Op een authentieke wijze wel te verstaan. Inspiratie gaat dus over het ontsteken van iets nieuws in de ander. In de sfeer van ‘niet de grond onder hun voeten heet maken, maar het vuur in hén aanwakkeren’. Waarbij je als het ware de passie in jezelf tot leven laat komen. En natuurlijk kun je mensen inspireren. Door ze helpen om hun eigen ‘stem’ te vinden zoals te lezen valt in de bestsellers van managementgoeroe Stephen Covey. Daarmee bedoelt hij dat je ze het nut laat inzien van wat ze doen. Wat bijvoorbeeld het hogere maatschappelijke doel is dat jouw organisatie nastreeft. Dat wenkende perspectief. Opdat ze hun eigen verantwoordelijkheid nemen om daar hun bijdrage aan te leveren.

Goed leiderschap betekent dan ook mensen hoop bieden. Mensen verleiden. Niet voor niets dus dat succesvolle leiders verhalen vertellen die hun collega’s raken ‘in hearts and minds’. Niet sporadisch, maar keer op keer! Want mensen komen immers pas in beweging als hun gevoelens en gedachten corresponderen met de inhoud en de boodschap van hun leider. En die persoonlijke uitstraling wordt toegeschreven aan hun authenticiteit die ze uitstralen. Zoals Rosabeth Moss Kanter dat zo mooi omschrijft: ‘Leiders moeten mensen enthousiasmeren voor iets dat ze nog nooit hebben gezien, voor iets dat nu nog niet bestaat.’ En laat je juist nou daarmee autoriteit creëren!