Quatorze juillet

Deze week was het weer quatorze juillet in la douce France. Huh …, waar ging dat ook al weer over? Even je klassiekers opfrissen. Op deze nationale feestdag wordt de bestorming van de Bastille-gevangenis in 1789 herdacht. Waarmee de Franse Revolutie begon. 

Waarbij met donderend geweld en veel vertoon de macht en de privileges van adel en geestelijkheid massaal werd teruggedrongen onder druk van radicale politieke groeperingen: de mensenmassa in de steden en boeren op het platteland. Waarbij het ‘oud denken’ (absolutisme, aristocratie, en de macht van de kerk) op grote schaal werd vervangen door de fundamentele principes van liberté (vrijheid), égalité (gelijkheid), fraternité (broederschap).

Tsja, en nu zo’n dikke twee eeuwen later is die wens nog steeds buitengewoon actueel. Zeker als je kijkt hoe we op dit moment bezig zijn met veel van onze organisatieveranderingen. Waarbij we alsmaar blijven hangen in die verstikkende top-down aanpakken. Terwijl we een groot deel van dat kostbare talent dat dagelijks door onze organisaties loopt gewoon onbenut laten. Om dan met ratio – blauwdrukken, procedures, structuren en regels – die emotionele vraagstukken zoals relaties of samenwerken te lijf te gaan. Waarbij we wél in staat iedereen de stuipen op het lijf te jagen middels dat burning platform (‘je moet in beweging komen en wel nú’), maar waarbij de concretisering van dat attractieve beloofde land – over waar je tent aan het eind van dit decennium dan staat – sluitpost lijkt te zijn.

Om zo ál onze mensen te verleiden actief te participeren om die droom van die sense of excitement ook daadwerkelijk gerealiseerd te krijgen (‘doe je mee, we hebben je nodig’). Zodat we met z’n allen de trits ‘richten-inrichten-verrichten’ wel in de juiste volgorde doorlopen. Voorkomt by the way veel van dat verstikkende micromanagement of waan-van-de-dag gedoe.

Daarom een pleidooi om het woord ‘verandermanagement’ definitief in die bekende wilgen te hangen. Want als je iets niet kunt managen op een klassieke managementmanier dan is dat wel een échte verandering. Zeker omdat we zo veel goed opgeleide professionals hebben die maximaal moeten challengen. Wiens denkkracht we écht moeten gebruiken. En we weten allemaal dat veranderingen sneller dan ooit te voren gaan en laten zich helemaal niet vangen in formele en rationele processen. Want je komt écht van een koude kermis thuis als je mensen op zelfde manier transformeert waarop je structuren en procedures probeert te veranderen! Je managet namelijk dingen, maar je leidt mensen.

Daarnaast is management gericht op de beheersing. Op control. Om het bestaande systeem in stand te houden. En juist dát moet je aanpakken: die vaste patronen in dat stelsel (‘keep the name, change the game’). In de sfeer van Albert Einstein die ons al lang geleden heeft geleerd dat je problemen niet moet oppakken op het niveau waarop ze zijn ontstaan. Om zo op zoek te gaan naar die patroondoorbrekende interventies met die drie leidende principes uit 1789 in het achterhoofd. En avant!