Externe inhuur

Bij zowel de gemeenten als de rijksoverheid stijgt de externe inhuur. Het rijk maakte vorig jaar voor een recordbedrag van 2,68 miljard euro gebruik van deze hulptroepen van buiten — ruim 14 procent van de totale personele uitgaven.

Liefst acht ministeries overschreden de zogeheten Roemer-norm. Volgens die norm immers zouden de uitgaven aan externe inhuur onder de 10 procent van de totale personele uitgaven moeten blijven.  

Bij gemeenten blijkt intussen een nog groter deel van de loonsom naar externen te gaan. De deze week gepubliceerde Personeelsmonitor van AenO fonds Gemeenten laat zien dat die post inmiddels 17 procent van de totale loonsom beslaat. Ten opzichte van 2021 betekent dat weer een half procent erbij. Het blijken vooral de kleinere gemeenten die meer en meer gebruik maken van externe krachten.

Is dat erg? Bekend is dat werken met veel externen de efficiency niet bepaald ten goede komt. Bevorderend voor de teamgeest is het evenmin. Veel externen doen immers precies en alleen dat waarvoor ze zijn besteld. Nadeel is ook dat de expertise die de tijdelijke krachten inbrengen in de organisatie niet wordt geborgd. Vertrekken ze, dan verdwijnt die kennis en ervaring ook weer.

En niet onbelangrijk: externen zijn doorgaans ook stukken duurder dan vaste krachten. Maar ja, het werk moet natuurlijk wel worden gedaan. Echt veel keus heeft de overheid dus niet, zeker niet op de nog steeds zeer krappe arbeidsmarkt. Vacatures, met name op gebied van ict en ruimtelijke ordening zijn zeer moeilijk te vervullen. Steeds meer gemeenten laten hun nobele streven dan ook los om de externe inhuur terug te dringen.

Op korte termijn zie ik ook weinig andere opties. Vooruit, ééntje dan. Als overheid je personeel beter betalen, zodat het aantrekkelijker wordt om voor een vaste aanstelling te gaan. De mare gaat dat ambtenaren niet voor het geld, maar vooral uit passie voor werken bij de overheid kiezen. Met steeds meer dikker betaalde externen als ‘collega’s’ wordt dat steeds lastiger vol te houden. Ook als externe kun je je heel goed voor de maatschappij inzetten.