Politiek primaat blijft rechtspositie ambtenaar inperken

Anderhalf jaar is er onderhandeld over normalisering van de Cao Gemeenten, waarbij het is gelukt bestaande arbeidsvoorwaarden één op één te laten overgaan. Maar een volledige normalisering is het niet, en dat steekt FNV-onderhandelaar Bert de Haas.

Er zijn volgens De Haas goede compromissen gesloten. ‘Ik omschrijf het als redelijk en evenwichtig’, zegt hij. Vooraf bestond bij de bonden wel de vrees dat er zou worden getornd aan de boven- en nawettelijke uitkeringen, omdat die boven de markt uitstijgen. ‘De overheidswerkgevers vonden dat niet marktconform, want: te royaal. Wij zeiden: het is niet de bedoeling dingen aan te passen, de bedoeling is dit in overeenstemming te brengen met het Burgerlijk Wetboek. Gaan werkgevers aan de voorkant proberen bepaalde rechten af te pakken, dan gaan wij ook nieuwe dingen vragen. Zo ver is het niet gekomen.’

Zeggenschap
Maar helemaal tevreden is de vakbondsman niet. ‘De bedoeling was dat werknemers binnen de sector overheid dezelfde positie zouden hebben als binnen een marktpartij. Dat is niet het geval, ook niet met deze genormaliseerde cao. De ambtenaar is nog steeds gebonden aan het ambtelijk statuut en aan het tuchtrecht. Ook heeft hij te maken met het politiek primaat, wat zijn positie inperkt.
Daar verandert de normalisering niets aan. Op dit punt staat een overheidswerknemer op achterstand.’

Die achterstand zit ‘m volgens De Haas in de zeggenschap. ‘Als in een bedrijf de directie besluit een afdeling te sluiten, dan moet de OR daarover adviseren. Sluit een gemeente een afdeling – als bepaalde werkzaamheden worden afgestoten – dan is dat een politiek besluit dat niet hoeft te worden voorgelegd aan de OR. Zeggenschap van overheidswerknemers is dus niet genormaliseerd. Daarom ben ik blij dat het lokaal overleg overeind blijft, dan is er nog steeds een bond aanwezig die kan opkomen voor de werknemers.’

Principiële weigering
De vakbonden vonden en vinden dat ook op dit vlak de rechtspositie moet worden gelijkgetrokken, ‘maar daar weigert de politiek aan mee te werken’, zegt D Haas. ‘Dat was ons streven maar dat hebben we niet weten te realiseren. We wilden: behoud van rechten, voorkomen van bezuinigingen, mogelijkheid van geschilbeslechting en lokaal overleg, én normalisering op het gebied van politiek primaat. Dat laatste hebben we niet binnengehaald door de pertinente en principiële weigering van de politiek om hier iets aan te doen.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 8 van deze week (inlog)