Meer inclusie in nieuwe cao gemeenten

De cao gemeenten en cao Samenwerkende Gemeentelijke Organisaties (SGO) krijgen een aantal flinke wijzigingen op het gebied van inclusie. Dat stellen de VNG en de WSGO voor in de concept arbeidsvoorwaardennota waar gemeenten tot 22 oktober over kunnen stemmen. Zo willen de partijen betaald verlof voor ambtenaren die een gendertransitie ondergaan en zouden werkgevers rekening moeten gaan houden met feest- en herdenkingsdagen als Keti Koti en het Suikerfeest.

Modernisering

De VNG omschrijft het als een modernisering. ‘De cao kan inclusiever worden gemaakt zodat medewerkers zich beter herkennen in de cao en gelijke toegang hebben tot de arbeidsvoorwaarden’, zo leest de nota. Andere voorstellen voor de cao-wijziging hebben als doel de gemeentelijke sector aantrekkelijk te houden in tijden van besparingen en krapte op de arbeidsmarkt.

Gendertransitie

Wat betreft gendertransitieverlof zal deze bedoeld zijn voor alle medewerker die in gendertransitie is of gaan. Van man naar vrouw, of andersom. Zij krijgen binnen de sector gemeenten gedurende een periode van 10 jaar recht op maximaal 24 weken transitieverlof met behoud van salaris en salaristoelagen. Dat moet in overeenstemming met de werkgever en minstens 8 weken vooraf gemeld worden, inclusief een verklaring van een arts.

Discriminatie

Het toevoegen van gendertransitieverlof in de gemeenten cao’s werd onder andere door Movisie aanbevolen in een rapport van mei 2024. Het wordt in de huidige cao niet gedekt, al zijn er al wel verschillende gemeenten die stappen hebben gezet. Movisie schrijft dat werkgevers vaak weinig kennis hebben over genderdiversiteit en transgender gerelateerde zaken zoals transitie. ‘Daarnaast zijn trans en non-binaire personen vaak slachtoffer van pestgedrag, discriminatie en intimidatie.’ Verlof en een faciliterende houding van de werkgever kan helpen.

Feestdagen

Een andere wijziging die de VNG en de WSGO willen doorvoeren is het toevoegen van niet-religieuze feestdagen in artikel 5.3 lid 3 van de cao. Daarin staat dat zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met religieuze feestdagen bij de vaststelling van de werktijden van de medewerker. In de nieuwe Cao moet dat dus ook voor feestdagen die samenhangen met cultuur, nationaliteit of levensovertuiging, bijvoorbeeld Keti Koti en het Suikerfeest. Medewerkers mogen tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag omruilen voor een van die dagen. Een andere wijziging is dat het recht op ouderschapsverlof voor gezinnen met meer dan twee ouders wordt uitgebreid.

Arbeidsvoorwaarden

De nieuwe cao moet een looptijd van twee jaar krijgen, van 1 april 2025 tot en met 31 maart 2027. Werkgevers willen gedurende die looptijd een loonontwikkeling afspreken ‘die past bij de financiële ontwikkelingen voor gemeenten en gemeentelijke organisaties’. Momenteel is daarover dus nog niks bekend. Wel willen de VNG en de WSGO de toelage onregelmatige dienst flink verhogen en de uitzondering voor medewerkers met een deeldiensttijdverband daarop schrappen. Het loongebouw moet in de nieuwe Cao steiler worden, vinden de werkgeversorganisaties. Daarmee wordt de arbeidsmarktproblematiek in de hogere salarisschalen geadresseerd.

Gemeenten kunnen het voorstel van de VNG en de WSGO tot 22 oktober beoordelen. Er kan alleen vóór of tegen het geheel worden gestemd, niet over aparte onderdelen. Elke gemeente heeft één stem per duizend inwoners met een maximum van 75 stemmen.