Leren van een Lean startup

Wie denkt dat je alleen in overheidsland maatschappelijk relevant werk kunt verrichten die heeft het mis! De wicked problems in onze samenleving worden steeds vaker te lijf gegaan door creatieve do-gooders met interessante business-modellen. Door jonge startup founders zoals bijvoorbeeld Daan Weddenpohl van de gratis leenmarktplaats Peerby. In de zomer van 2012 startte hij zijn ‘deel je spullen eens wat vaker met je buren’-website met als belangrijkste drijfveer om iets slims te doen tegen de verspilling in de wereld.

Weddenpohl bedacht dat veel mensen spullen in huis hebben die ze nauwelijks twee keer per jaar gebruiken. Een klopboor, een bladblazer, een lekkere lange ladder. Via Peerby kun je deze spullen vragen aan en delen met mensen bij jou in de buurt. Fijn, duurzaam én sociaal. En ook nog eens een 2,2 miljoen dollar idee! Dit is het bedrag dat door zo’n 1050 crowdfunders bij elkaar is gebracht om Peerby’s do-gooding te ondersteunen. En, om dit geld zo min mogelijk verspillend in te zetten, is deze startup er niet zómaar een... We hebben hier te maken met een ware Lean startup.

Het werken volgens de hierbij behorende principes is geen sinecure, aldus Weddenpohl. Zo moet je vooral niet verliefd worden op oplossingen die je zélf graag in de markt wilt zetten. Je moet jezelf dwingen om voortdurend bij je klanten na te gaan welke problémen zij opgelost willen zien. En daar bedenk je dan de meest effectieve en op zo veel mogelijk feiten gebaseerde oplossingsmogelijkheden bij. Die mogelijkheden ga je testen in de praktijk. Niet in perfect uitgewerkte versies maar in minimaal werkzame vormen. Dat is dé manier om weinig te verspillen en veel te bereiken.

Klinkt simpel maar blijkt oh zo moeilijk om vol te houden. De mens is toch stevig voorgeprogrammeerd om ‘perfectie’ te leveren. Om op planmatige wijze, stapje voor stapje ‘naar voren’ te werken. De lerende loops die in deze aanpak cruciaal zijn, geven het gevoel telkens weer opnieuw te moeten beginnen. Weddenpohl weet inmiddels dat het werkt. Het is niet telkens opnieuw beginnen; het is verder bouwen op wat écht werkt. Grappig genoeg levert zijn toneelschool-achtergrond hem hier voordeel bij op. Daar moest je soms zomaar iets gaan doen – voor je gevoel nog grof en lelijk. En toch zat daar vaak iets bij waar de regisseur mee verder kon werken. Dit houdt de Peerby-baas zijn ontwikkelaars voor ogen wanneer ze het moeilijk vinden om – in hun ogen – een halffabricaat in de markt te zetten.

Wat moeten wij in overheidsland nu met dit soort inzichten? Weddenpohl’s voornaamste advies is om onszelf meer ruimte te gunnen om dingen uit te proberen! Hij ziet de overheid zichzelf vaak al bij voorbaat klem zetten om een bepaalde oplossing te gaan leveren. Terwijl de allerbéste oplossing zich waarschijnlijk alleen zal aandienen door te experimenteren en te testen. Overigens heeft hij ook nog een gratis tip voor het omgaan met maatschappelijk relevante startups. Financier als overheid niet steeds en alleen de plánnen voor oplossingen. Geef ook eens achteraf subsidie aan bedrijven die aantoonbaar resultaten hebben geleverd in het verkleinen van je wicked problems. Klinkt simpel en goed – gewoon een keer testen?

Melissa Schouman
Meer columns van Melissa Schouman leest u hier.