Een pleidooi voor zachtheid

In coaching is er een veelgebruikte vraag die je stelt als mensen hun lastige ervaringen met je delen en dan heel streng en oordelend over zichzelf zijn omdat ze zich daar zo rot over voelen. ‘Stel dat een goede vriend of vriendin had meegemaakt wat jij mij allemaal zojuist hebt verteld. En jij zou zelf degene zijn die ernaar luisterde. Hoe zou je reageren? Wat zou je zeggen? Hoe zou je gevoel voor die ander zijn?’ Het idee is dan – en dat komt zo’n beetje áltijd uit – dat iemand veel zachter en niet oordelend reageert op het eigen verhaal uit de mond van een denkbeeldige ander.

Maar de laatste tijd maak ik me wat zorgen of deze vraag nog lang z’n werkingskracht behoudt. Niet om wat er zich in de coaching ruimte afspeelt, maar wel om wat er in de buitenwereld allemaal gebeurt. Dan heb ik het niet eens over de grote conflicten die de wereld teisteren. Het gaat me om de ernstig tanende verdraagzaamheid van Jan, Piet en Marie die waarschijnlijk bij ons om de hoek wonen. Om de vele toetsenbordridders wiens hobby het is geworden om vooral zo hard en oordelend mogelijk op het geluid van ‘de ander’ te reageren. Het grote gelijk lijkt zich steeds vaker stevig te hebben vastgezet in ‘het zelf’. De verplaatsing in de ander – laat staan het meevoelen met diegene – is een onneembare horde aan het worden.

Noem me gerust een sombermans, maar als ik lees dat 45 procent van alle politici in gemeenten en provincies het afgelopen jaar te maken hebben gekregen met agressie en intimidatie dan bén ik somber. Verbale schofferingen en bedreigingen; vaak online en soms fysiek. Zelfs stalking, brandstichting en kogelbrieven komen in dit bedroevende rijtje voor. De impact van deze agressie is ook groter geworden, omdat het steeds persoonlijker wordt gemaakt. Niet iemands functie is per se het mikpunt, maar vooral iemand zélf. Eén op de tien van deze politieke ambtsdragers overweegt om het ambt misschien maar neer te leggen.

Dit zijn allemaal mannen en vrouwen die een bovengemiddeld groot deel van hun tijd proberen om – tegen een benedengemiddeld lage vergoeding – voor ons allen de goede dingen te doen. Waarbij ‘goed’ natuurlijk iets is waarover je weleens van mening kunt verschillen. Dus ja, er komt soms iets uit waar jij dan toevallig niet blij van wordt en anderen waarschijnlijk wel. En er gaan ook zeker dingen mis. Maar wie zonder fouten is werpe de eerste steen.

Misschien moet mijn pleidooi voor zachtheid eigenlijk juist óók uitgaan naar hen die zo moeilijk kunnen verdragen dat compromissen en fouten bij het leven horen. Zij die misschien het gevoel hebben dat alles en iedereen tegen ze is en dat zij nooit eens aan het langste eind trekken. Als ik me in hen verplaats, kan ik met ze meevoelen. En ik gun ze dat het beter wordt. Ik zou ze ook willen helpen. Om met zachtheid naar de ander en vooral ook naar zichzelf te leren kijken.