Renkum gaat fraudesignalen onderzoeken

Het tentoonstellen van de Horsa Glider, het nagebouwde houten zweefvliegtuig dat tijdens de 75e herdenking van de Slag om Arnhem in september 2019 een groot succes was, heeft in Renkum een wrange nasmaak gekregen. Burgemeester Agnes Schaap betuigt spijt over het niet voldoende en niet tijdig meenemen van de raad in het project. Ook heeft de gemeente een ruzie over de kosten van het toestel geschikt en komt er een integriteitsonderzoek naar mogelijke intimidatie en fraude.

Geen slechte intenties
In een brief aan de raad stelt Schaap vast dat de raad heeft ervaren dat het college hem onvoldoende en ontijdig meegenomen heeft in het project en de financiële afwikkeling ervan. ‘Dat spijt ons. Het is zeker nooit onze intentie geweest om u niet te hebben willen meenemen in het traject.’ De conclusie in het rapport van de onderzoekscommissie was dat de raad gedurende de gehele looptijd van het project niet (of niet volledig) en niet tijdig is geïnformeerd. ‘Hierdoor is het voor de raad niet mogelijk geweest zijn kaderstellende en controlerende taken naar behoren uit te oefenen.’ Ook valt op dat verzoeken van de raad om nadere informatie over uitoefening van bevoegdheden van het college of de burgemeester slechts incidenteel en na aandringen zijn gehonoreerd.

Teveel focus op eindresultaat
Het college is ‘teveel gefocust geweest op het behalen van het mooie eindresultaat dat we voor Renkum voor ogen hadden’ en minder in het hierin meenemen van relevante stakeholders binnen het gemeentehuis, zoals uw raad’. ‘We hebben uw raad op bepaalde momenten geïnformeerd gedurende het traject, maar we realiseren ons dat we dit niet actief genoeg hebben gedaan. We hadden dit anders kunnen en ook anders moeten doen.’ De benodigde voortvarendheid om de expositie van de Horsa Glider te regelen heeft volgens het college op sommige momenten een zorgvuldige en transparante aanpak in de weg gestaan. Terugkijkend had het college meer oog moeten hebben voor de twijfels van sommigen raadsleden ten aanzien van het project en de timing ervan gelet op de financiële situatie van de gemeente. Binnen het college is ook niet altijd helder gecommuniceerd en zijn besluiten niet altijd even zorgvuldig en transparant tot stand gekomen. ‘Dat had niet mogen gebeuren. In het college hebben we het daar ook stevig met elkaar over gehad.’
 
Aanbevelingen
De onderzoekscommissie adviseert het college het Horsa Glider project op korte termijn financieel af te ronden, het informatieprotocol uit 2007, de nota burgerparticipatie uit 2012 en het Draaiboek projecten te evalueren en een (eventueel aangepast) draaiboek toe te passen bij relevante casussen. Het college zou aan de raad een voorstel moeten doen over de financiële rapportage (activiteiten en uren) van voor de raad relevante projecten en activiteiten. En de raad dient ook zelf initiatief te nemen onderwerpen inhoudelijk te agenderen als die raken aan de kaderstellende en controlerende rol van de raad. Schaap schrijft dat het college lering trekt uit dit project en aan de slag gaat met de aanbevelingen van de onderzoekscommissie.

Schikking na ruzie
Schaap laat weten dat het college momenteel de laatste hand legt aan het financieel afronden van het project Horsa Glider. Samen met de Stichting Behoud WO2 Erfgoed Gelderland is geconcludeerd dat in de financiële afwikkeling tussen de stichting en het college ‘de afspraken rondom de rol en de verantwoordelijkheid op onderdelen onduidelijk zijn geweest’. ‘Daardoor kunnen we als gemeente met onvoldoende zekerheid vaststellen dat de openstaande facturen van de stichting voldoen aan de gemaakte afspraken en verwachtingen. We voelen ons samen verantwoordelijk voor de ontstane situatie en willen deze graag beëindigen.’ Afgesproken is om het financiële geschil te schikken. De gemeente betaalt nog een bedrag van 10.000 euro aan de stichting. ‘Hiermee kunnen we op korte termijn het project financieel afronden met een totaal nadeel van 13.000 euro.’

Fraude en intimidatie
Tijdens het onderzoek is de onderzoekscommissie gestuit op verklaringen over intimidatie en fraude. De onderzoekscommissie heeft begin september gesproken met adviseurs van het kabinet van de commissaris van de Koning over hoe om te gaan met deze verklaringen. De onderzoekscommissie schrijft dat ze de verklaringen ‘zeer serieus’ neemt en de signalen dermate beschadigend zijn voor zowel betrokkenen als de gemeente, dat de conclusie van het gesprek is dat ze wél geadresseerd moeten worden. Geadviseerd is om de signalen over te dragen aan de burgemeester, omdat zij als voorzitter van de raad een zorgplicht heeft op het gebied van integriteit. De burgemeester schrijft dat zij voor objectief advies over de vervolgstappen contact opneemt met het Steunpunt Integriteitsonderzoek Politieke Ambtsdragers. Tijdens de raadsvergadering van 25 november bespreekt Schaap de stand van zaken over de te nemen stappen in het integriteitsonderzoek.