'Trouble is our business'

Van wie kun je meer opsteken dan van een inspirerende chef? Drie (oud)-gemeentesecretarissen vertellen van wie ze het meeste hebben geleerd en vooral: wat. En worden ze tegenwoordig zelf weleens geraadpleegd als ‘leermeester’?

Trouble

‘Van drie personen heb ik het meest ­geleerd’, begint Astrid van de Klift, ­gemeentesecretaris Nijmegen en ­voorzitter van kennis- en netwerk­vereniging FAMO. ‘Een coach die ik kreeg toen ik startte als gemeentesecretaris zei: denk er goed over na wat je doet, want trouble is our business.
Er is altijd wel iets dat niet loopt, zoals het zou moeten. Dat is mijn werk. Blijf rustig kijken naar die vraagstukken en haal het plezier uit hoe je de zaken weer op de rails krijgt.’

Steen verleggen

Een tweede leermeester is Wouter Kolff, burgemeester van Veenendaal en nu van Dordrecht. ‘Die zei: als je iets wilt veranderen, moet je de eerste steen verleggen voor een andere stroom. Denk goed na over wélke steen je verlegt. In de hectiek van de dag zijn mensen vaak overal mee bezig en krijgen daardoor niks voor elkaar. Als je in de organisatie een gedragsverandering wilt doorvoeren, kun je heel veel tegelijk doen, maar ook een stap achteruit zetten en slechts een kleine interventie plegen. Toon zelf het goede voorbeeld bij het elkaar aanspreken op onderling gedrag. Hoe bejegen je elkaar? Dat zijn momenten van zo’n ­eerste steentje verleggen.’

Menselijke waarden

Van een collega leerde Van de Klift om aandacht te hebben voor mensen. ‘Kijk naar persoonlijke situaties, onthoud wat er speelt in hun gezin. Ik heb geprobeerd daar bewuster mee bezig zijn. In de drukte van de dag stappen we daar snel overheen. Ik maak aantekeningen en vraag mensen af en toe naar hun thuissituatie. Je moet daar actief invulling aan geven. Ik vind het zelf belangrijk, maar het is ook jezelf dwingen om je niet door de waan van de dag te laten meeslepen. Het gaat om menselijke waarden, je hebt elkaar hard nodig.’

Koers houden

Soms wordt Van de Klift zelf als coach benaderd. ‘Het is mooi om dingen die ik belangrijk vind mee te geven aan andere mensen, zoals vasthouden aan je koers. In deze ­omgeving gaat het vaak alle kanten op, er is veel onzekerheid en iedereen wil wat van je. Probeer je eigen koers te houden en consequent stappen vooruit te zetten. Mensen worstelen vaak met de hectiek, dus probeer goed te luisteren naar je omgeving. Wees daar niet blind voor, maar zet vanuit standvastigheid stappen voorwaarts.

Ambtelijke professionaliteit

Vaak komen mensen naar me toe die in een bestuurlijke omgeving zitten en het soms lastig vinden hun positie te pakken. Ook in een regionale samenwerking, waarin je met veel andere gemeenten zit. Het is lastig om belangen in te schatten, ondersteunend te zijn aan verschillende besturen en je positie te behouden. Je hebt de neiging om mee te bewegen op de golven, maar het is goed bij je eigen adviseurschap en kwaliteiten te ­blijven. Ambtelijke professionaliteit is ­belangrijk. Als je daarin gaat bewegen, wordt je positie niet krachtiger. Zet vanuit je eigen integriteit je boodschap neer. Dat geeft de meeste waardering.’

Lees over de leermeesters van Pim van Vliet en Cees Vermeer in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week.