Ontspannen op de piano werkt

Tussen het werk door even kunnen ontspannen. Volgens de Hoornse gemeentesecretaris Frans Mencke gaan zijn ambtenaren er beter van presteren. Hoe krijg je ze achter de gemeentelijke piano en in de fitnessruimte?

Het is op een zomerse woensdag rond lunchtijd druk in de kantine van het gemeentehuis van Hoorn, maar achter de piano zit niemand. Dat is meestal zo, zeggen verschillende medewerkers van de Westfriese gemeente. Ja, bij borrels speelt iemand weleens op het instrument, maar voor de rest staat de piano – onder een portret van koning Willem-Alexander – toch vooral stof te happen.

Lange werkdag

De kantine van een gemeentehuis is natuurlijk geen treinstation, waar piano’s al langere tijd een grote hit zijn. Tijdens een vrijdagmiddagborrel kropen gemeentesecretaris Frans Mencke en een collega eens achter de toetsen. ‘Al snel kwam er een raadslid van D66 naar me toe. Hij zei: “Hartstikke mooi wat jullie spelen Frans, maar wij hebben hiernaast een fractievergadering, dus misschien zou je een andere keer verder willen gaan?”’

Ach, die piano is maar een klein onderdeel van wat Mencke de ‘huiskamer’ van het gemeentekantoor noemt. De ruimte tussen de publieksbalie en de raadszaal moet een plek zijn waar werknemers van de gemeente even kunnen ontspannen, een praatje kunnen maken met collega’s. ‘Tijdens een lange werkdag kan de boog niet altijd gespannen zijn, hier kunnen mensen even tot zichzelf komen’, zegt Mencke (62).

Mentaal beter

Er zijn meer plekken waar de ambtenaren de zinnen kunnen verzetten, zo blijkt tijdens een rondleiding door het gemeentehuis. Zo zit er in de kelder van gebouw een uitgebreide fitnessruimte. ‘Dit heeft zeker niet elke gemeente’, stelt Mencke.
De ruimte wordt gebruikt om mensen uit de bijstand onder begeleiding van een coach te ‘reactiveren’. ‘Als je fysiek fitter bent, dan voel je je ook mentaal beter.’ Hoornse ambtenaren maken volgens de gemeentesecretaris eveneens veel gebruik van de fitness. ‘Er zijn mensen die hier om zeven uur ’s ochtends voor hun werk komen sporten. Ook wordt elke dinsdag een bootcamp voor onze medewerkers georganiseerd, wij vinden een gezonde leefstijl als gemeente heel belangrijk.’

Saamhorigheid

Enthousiast vertelt Mencke over de vele activiteiten die Hoorn onderneemt om de werksfeer en saamhorigheid te bevorderen. Zo zijn er golftoernooien, cursussen mindfulness, heidagen, vergaderingen op locaties (bijvoorbeeld sportclubs), kwartaalborrels, teamuitjes en pubquizzen.

De gedachte achter alle activiteiten is simpel, zegt Mencke. ‘Het is heel belangrijk dat mensen elkaar ontmoeten. Als je buiten het werk samen leuke dingen doet, weet je elkaar ook op je werk beter te vinden.’ Uit het meest recente werktevredenheidsonderzoek (2017) van de Noord-Hollandse gemeente blijkt dat de Hoornse ambtenaren vinden dat de verbinding tussen de verschillende afdelingen beter moet. Extra aanleiding voor Hoorn om vol in te zetten op ‘ontmoeting en dialoog’ op het gemeentehuis.

Louis van Gaal

Mencke is een aanhanger van het ‘totale mens-principe’, een term gemunt door voormalig bondscoach Louis van Gaal. Kort gezegd komt zijn theorie erop neer dat bij een mens niet alleen naar talent, maar ook naar diens karakter en persoonlijke leven gekeken moet worden. Pas als al die onderdelen optimaal zijn en karakters in een team op elkaar aansluiten, kan er volledig ‘rendement’ worden behaald. Mencke vertaalt de theorie van Van Gaal één op één naar zijn gemeente. ‘Regelmatig vraag ik aan mensen hoe het met hen gaat. Dan komen de verhalen los en krijg ik te horen waar mensen energie van krijgen, maar ook wat ze dwarszit. Samen zoeken we dan naar een goede balans. Wij willen gewoon heel graag een goede werkgever zijn, dat is echt de kern. En wil je dat bereiken, dan zal je ervoor moeten zorgen dat mensen zich goed voelen in hun werk.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 15 van deze week