Gemeente benadeeld door illegale klus

In de clinch is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Als Pieter Oostweg* op een dag in 2016 met Sofie* in een werkruimte van het gemeentehuis in Enschede wordt betrapt, ontstaat het vermoeden dat er seksuele handelingen zijn verricht. De zaak wordt onderzocht. Uit dat onderzoek blijkt nog wat: Oostweg heeft maandenlang ordners met archiefdocumenten voor zijn schoonfamilie laten digitaliseren.

Ernstig plichtsverzuim, luidt het oordeel van het college van Enschede, met ongevraagd ontslag tot gevolg. De feiten ontkent Oostweg niet, wel de ernst daarvan. Hij spant een procedure aan die uiteindelijk bij Centrale Raad van Beroep belandt.

Die stelt vast, zo blijkt uit zijn uitspraak van 9 november 2017, dat er sprake was van ‘innig omhelzen en zoenen’ met Sofie – een medewerker met een indicatie van de Wet sociale werkvoorziening – op de werkplek. Oostweg verweert zich: zij was psychisch niet kwetsbaar en de relatie was gelijkwaardig. Volgens de Raad levert een intieme relatie met een aan zijn zorg toevertrouwde SW-medewerker plichtsverzuim op.

Oostweg was als persoonlijk begeleider van Sofie volledig op de hoogte van haar traumatisch verleden en psychische klachten, waarvoor zij juist een SW-indicatie had. Hij had moeten beseffen dat van een gelijkwaardige relatie geen sprake kan zijn. Door de hiërarchische verhouding wordt van Oostweg een professionele distantie verwacht. Nu heeft hij zijn betrouwbaarheid als leidinggevende in de waagschaal gesteld.

Dat Oostweg Sofie nergens toe heeft gedwongen en de gevoelens wederzijds waren, maakt voor de Raad niet uit. Minstens zo pijnlijk is de andere kwestie. Oostweg ‘regelt’ dat zijn schoonfamilie 250 ordners met archiefmateriaal bij de gemeente kan laten digitaliseren. Met toestemming van zijn leidinggevende. De familie betaalt daarvoor 1 euro per ordner.

Maar zijn leidinggevende weet van niets. En Oostweg heeft, in afwijking van de v oorschriften, de werkzaamheden nimmer geregistreerd én niets aan de schoonfamilie gefactureerd. Bovendien slaat dat bedrag nergens op. Gebruikelijk is om 6 euro per uur in rekening te brengen. Het digitaliseren van één ordner kost al snel een dag. Conclusie: door voor een aanzienlijke hoe veelheid werk een SW-medewerker en SW-middelen in te zetten, heeft Oostweg zijn schoonfamilie bevoordeeld en de gemeente benadeeld. Met deze handelwijze heeft Oostweg misbruik gemaakt van zijn positie en is het vertrouwen opnieuw ernstig geschaad.

Maar ho, zegt Oostweg: hij heeft misschien te weinig oog gehad voor de zakelijke aspecten, maar hij heeft met deze werkzaamheden wel mooi een zinvol SZW-project gecreeerd. Bovendien had hij niet de intentie de gemeente te benadelen. Van ernstig plichtsverzuim is geen sprake.

De Centrale Raad is onverbiddelijk en pakt de Enschedese Arbeidsvoorwaardenregeling erbij. Schade die een ambtenaar aan de werkgever heeft toegebracht, kan op hem worden verhaald. Dat geldt zeker bij een aan opzet of bewuste roekeloosheid grenzende ernstige verwijtbaarheid door de ambtenaar – lees: Oostweg. Dat het college de schade (2.048 euro) inmiddels van zijn laatste salaris heeft afgetrokken, is dan ook terecht. En ook dat zijn niet opgenomen ADV-uren niet worden uitbetaald.

De Raad vindt ook dat onvoorwaardelijk ontslag niet onevenredig is aan de aard en ernst van het vastgestelde plichtsverzuim. De lange en goede staat van dienst en de gevolgen die het ontslag voor Pieter Oostweg heeft, veranderen niets aan dat oordeel.

* De namen zijn gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2017:3947