Acties prima, maar echt staken...

De helft van de gemeenteambtenaren vindt het cao-loonbod van de VNG te laag. Een even grote groep vindt het ook prima dat er actie wordt gevoerd om tot betere cao-afspraken te komen. Maar staken gaat menigeen te ver.

Slecht loonbod

Dat blijkt uit een enquête van Binnenlands Bestuur onder ruim 1.500 gemeenteambtenaren. De salarisstijging van 8 procent over twee jaar, het loonbod van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in de cao-onderhandelingen, vindt 48 procent van de respondenten slecht tot heel slecht. Eén op de vijf geënquêteerden geeft aan er wel mee te kunnen leven, de rest vindt het bod niet goed, maar ook niet slecht.

10 procent

Op de vraag wat een redelijke salarisontwikkeling zou zijn, antwoorden twee op de drie ambtenaren dat het zou moeten liggen tussen de 7 en 10 procent – dat wil zeggen: voor dit jaar. Dat het zelfs meer dan 10 procent zou moeten zijn, vindt ruim één op de zeven respondenten.

Stakingsbereidheid

Hoewel ruim de helft van de gemeenteambtenaren (52 procent) het er mee eens is dat er acties komen om op die manier een betere cao af te dwingen, is niet iedereen bereid er zelf aan mee te doen. Maar iets meer dan een kwart van de respondenten geeft aan dat te zullen doen, terwijl bijna één op de twee (46 procent) daar niet voor voelt. 

Overgaan tot stakingen kan nog minder ambtenaren bekoren. Ruim de helft (53 procent) van hen geeft aan daar niet aan te zullen meedoen. Eén op de vijf ambtenaren is daar blijkens de enquête wel toe bereid. ‘Het ‘val dood’ moment is aangebroken’, aldus één van hen.

Geen tijd

Een kwart van de respondenten weet het nog niet, bijvoorbeeld omdat ze twijfels hebben of het iets uithaalt, liever geen publieksonvriendelijke acties doen of bang zijn dat staken inkomensderving met zich meebrengt. ‘Als kostwinner wil ik daar wel duidelijkheid over hebben. Ik ben geen lid van de vakbond’, aldus een van de twijfelaars.

Het niet-lid zijn van bond en de onzekerheid die dat geeft, wordt vaker opgegeven om nog geen ja te zeggen tegen staken. Ook de eventuele gevolgen van staken maken angstig. ‘We zitten in een reorganisatie. Mogelijk wordt meedoen aan acties door de werkgever niet erg gewaardeerd. Dat maakt je kwetsbaar bij het verdelen van functies in de nieuwe organisatie.’

Een andere respondent zegt eerst de omvang van de acties te willen weten. ‘Staken is het laatste middel dat je wilt inzetten, maar als het resultaat en loonbod zo mager blijft, dan moet je opkomen voor je rechten.’ Anderen geven aan eigenlijk geen tijd te hebben om te staken: ‘Het werk blijft liggen, en daar heeft de burger last van’ en ‘als ik staak blijft het werk gewoon liggen en dan is het de dagen erna veel drukker. Voor mijn eigen welzijn en stressniveau is het beter niet te staken.’

Onvoldoende waardering

Deze week waren de eerste stakingen en werkonderbrekingen. De aftrap was in Almere, waar door medewerkers van stadsreiniging dinsdag en woensdag werd gestaakt. In Tilburg en Rotterdam hielden medewerkers van met name de buitendienst en handhaving woensdag werkonderbrekingen.

In Amsterdam staan voor maandag 30 januari werkonderbrekingen gepland. Die staan volgens FNV Overheid-bestuurder Fred Bos open voor alle Amsterdamse gemeenteambtenaren. Wat willen de ambtenaren bereiken met hun acties? ‘Wij eisen onder meer 12 procent loonsverhoging voor 2023 en ook automatische prijscompensatie’, aldus FNV-onderhandelaar Marieke Manschot.

‘De VNG biedt in het laatste loonbod van 14 december slechts een schamele 5 procent per 1 februari 2023 en 3 procent per 1 april 2024. De inflatie is nog steeds extreem hoog en de krapte op de arbeidsmarkt, met daarbij ook de werkdruk, nog steeds zeer groot. Uit het laatste loonbod van de VNG blijkt volstrekt onvoldoende waardering.’