Uitermark accepteert meer ambtenaren, minder inhuur

Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken streeft ernaar om de rijksbrede externe inhuur terug te dringen tot onder de Roemernorm van 10 procent. Uit recent onderzoek van de Auditdienst Rijk (ADR) blijkt echter dat externe inhuur in bepaalde situaties noodzakelijk is voor een goed functionerende overheid. Vooral op ICT-gebied en bij uitvoeringsorganisaties blijkt inhuur van externen vaak onvermijdelijk.

De externe inhuur bij de Rijksoverheid is de afgelopen jaren flink gestegen: van zo'n 10 procent in 2018 tot ongeveer 15 procent in 2023. Daarmee wordt de Roemernorm, die voorschrijft dat maximaal 10 procent van de personele uitgaven aan externe inhuur mag worden besteed, ruimschoots overschreden. Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken heeft een plan van aanpak naar de Tweede Kamer gestuurd, waarin zij aangeeft hoe zij de inhuur denkt terug te dringen. In het hoofdlijnenakkoord is een vermindering van het aantal rijksambtenaren afgesproken met 22 procent.

Noodzakelijk maar doelmatiger

De ADR concludeert in haar onderzoek dat een bepaalde mate van externe inhuur noodzakelijk én gewenst is voor een goed functionerende overheid. Bij een volledig verbod zou ‘de taakuitvoering en maatschappelijke dienstverlening ernstig in gevaar komen,’ aldus het rapport. Volgens de ADR is de Roemernorm uit 2010 gedateerd en mist deze de benodigde nuance, maar werkt deze wel als belangrijk signaal.

De meeste externe inhuur (44 procent) gebeurt op ICT-gebied, gevolgd door formatie en piekwerkzaamheden bij uitvoeringsorganisaties (29 procent). De kerndepartementen blijven volgens het rapport meestal onder de 10 procent norm. Redenen voor externe inhuur zijn onder meer tijdelijke piekbelasting, behoefte aan specifieke expertise, flexibiliteit, arbeidsmarktkrapte en onzekerheid over structurele financiering.

Integrale aanpak voor ICT

Om specifiek de ICT-inhuur terug te dringen wordt een programma ontwikkeld genaamd ‘ICT-Personeelsstrategie’. Dit programma richt zich op vijf pijlers: gerichte regie op ICT-capaciteit, instroom van nieuw talent, gebruik van interne ICT-pools, positionering als concurrerende ICT-werkgever en duurzame ontwikkeling van talent.

Minister Uitermark wil, ondanks de kanttekeningen van de ADR, vasthouden aan de doelstelling dat externe inhuur in lijn moet komen met de Roemernorm. Ministeries en uitvoeringsorganisaties blijven primair verantwoordelijk voor het terugdringen van hun eigen externe inhuur. Uitermark wijst erop dat ‘verambtelijking’ van externe taken per saldo een financiële besparing oplevert en accepteert dat dit leidt tot een toename van het rijksbrede personeelsbestand.