Los van de protocollen

FUTUR, de jongerenorganisatie voor ambtenaren, organiseert ieder jaar de verkiezing Jonge Ambtenaar van het Jaar. Thema voor 2018: ‘verandervoerders’ – jonge ambtenaren die verandering teweegbrengen. Na een uitvoerige selectie zijn vier jonge ambtenaren overgebleven die donderdag 18 januari strijden om de eer. Dwight van van de Vijver (34) is een van de vier. Hij is politie-inspecteur in Utrecht.

Kan een ‘verandervoerder’ bij de politie uit de voeten?
‘De politie is een brede organisatie met 65 duizend medewerkers. Als er iets veranderd moet worden, dan gaat dat doorgaans niet snel. De samenleving gaat snel vooruit, kijk alleen al naar het gebruik van de social media. Jonge ambtenaren kunnen de ideeën van buiten overbrengen op een logge olietanker als de politie. De politie staat te springen om ideeën om de organisatie beter te laten aansluiten op de samenleving.’

Ben je binnen zo’n enorme club geen druppel op de gloeiende plaat?
‘Ik denk het niet. Ik zat bij RTL Late Night om te praten over etnisch profileren omdat ik dingen anders doe en ze bespreekbaar maak. Als over ons wordt gesproken in de media, dan sturen we doorgaans een woordvoerder of een politiechef om het woord te doen. Een woordvoerder heeft communicatie gestudeerd en beleeft het niet zelf. Ik ben onderop begonnen. Een politiechef zit op kantoor. Overdag ben ik inspecteur in Utrecht en ‘s avonds inspecteur op televisie. Dat ik als boegbeeld van de politie bij Humberto Tan zat, was uniek. Een politieman had nog nooit een landelijk thema opgepakt, waardoor de hele organisatie in beweging moest.’

Ben je ook een ‘andere’ politie-inspecteur?
‘Ik denk het wel. Dat kun je en moet je doen door gewoon op straat te lopen en met mensen te praten, maar ik beweeg mij ook onder professionals, binnen de politieorganisatie, tussen politici en in de media. Dat doe ik binnen werktijd en daarbuiten. Ik zet ook de sociale media in en maak videoclips. Je bereikt in één klap veel meer mensen. In de discussie over etnisch profileren heb ik bijvoorbeeld rap ingezet om de nuance te zoeken. Mijn mond is mijn beste wapen, zeg ik altijd. In drie dagen hadden een half miljoen mensen naar een clip gekeken. Ik zoek als inspecteur iedere dag weer naar verbinding en kweek goodwill. Ik geef een voorbeeld: als hulpofficier van justitie bepaal je of je iemand in verzekering moet stellen. Laatst was er een man die iets had misdaan en dat zelf omschreef als een inschattingsfout. Normaal zeg je: dat is onzin. Ik heb het laten uitzoeken en het was een plausibel verhaal. Ik heb met hem afgesproken dat-ie niet ‘s nachts in de cel hoefde en de volgende dag naar het politiebureau zou komen. Dat is een kwestie van vertrouwen, maar ook van redelijk verstand. Hij was er de volgende dag.’

En dat maakt joú tot de Jonge Ambtenaar van het Jaar?
‘Als verandervoerder moet je buiten de paden durven lopen. Een afdelingschef belde mij om te vertellen dat we het niet zo doen. “Alle hulpofficieren volgen al jaren het protocol”, zei hij. Ik heb gezegd: “Dat klopt, maar ik kijk ook naar de redelijkheid, los van de protocollen”. Binnen een grote organisatie als de politie willen mensen eerst weten hoe het beleid van bovenaf is, voordat ze het anders gaan doen. Soms doe je iets, en wordt het later beleid.’