Terecht ontslag voor suïcidale ambtenaar

Het valt een ambtenaar zwaar dat hij, na een ongeval, zijn functie niet meer kan uitoefenen. Op het gemeentehuis doet hij een zelfmoordpoging. Is het ontslag op staande voet in die situatie terecht?

Gerard Stalberg* (1961) is bijzonder opsporingsambtenaar bij de gemeente Venlo. Tijdens een agressietraining loopt hij ernstig letsel op aan zijn rechterduim, waardoor hij niet meer kan werken als boa. Binnen de gemeente wordt een andere functie gezocht, maar dat lukt niet echt. Als Stalberg drie jaar niet meer heeft gewerkt, overweegt de gemeente het dienstverband te beëindigen omdat herplaatsing niet mogelijk is gebleken.

Voor Stalberg is ontslag een dramatisch vooruitzicht. Na zijn exitgesprek overgiet hij zich, op het werk, met een brandbare vloeistof en dreigt zichzelf in brand te steken. Twee aanwezige collega’s verlaten in paniek de ruimte. Daarna wordt Stalberg op staande voet ontslagen. Door zijn suïcidepoging heeft hij voor medewerkers en bezoekers een zeer dreigende situatie gecreëerd. Stalberg vecht het ontslag aan. Wordt hij toch op straat gezet, dan wil hij een billijke vergoeding (189.468 euro), een transitievergoeding (21.720 euro) en een vergoeding (19.432 euro) wegens onregelmatige opzegging.

De rechtbank Limburg onderzoekt of de redenen voor het ontslag wel ‘dringend’ waren. Daarvoor is de persoonlijke situatie van Stalberg van belang, zoals zijn leeftijd (hij is de 60 gepasseerd), de aard en duur van zijn dienstverband en de gevolgen van het ontslag.

Stalbergs psychiater had al laten weten dat de werksituatie bij Stalberg forse spanningen veroorzaakte en dat hij suïcidale gedachten had. Dat risico was hoger als de werkgever het ontslag zou doorzetten. Zijn wanhoopsdaad kan hem niet worden toegerekend vanwege de psychische stoornis die bij de gemeente bekend was.

Volgens de gemeente is er voldaan aan de eisen voor ontslag op staande voet. Het betrof (poging tot) brandstichting en bedreiging. Het incident heeft een grote impact gehad op de medewerkers, meerdere collega’s hebben professionele hulp moeten inschakelen. Het gemeentehuis was urenlang ontruimd. Stalberg was boa, in deze zaak een verzwarende factor: hij moest zorgen voor veiligheid, maar bracht die juist in gevaar.

Dat hij in een gesloten ruimte in de nabijheid van collega’s zichzelf overgoot met een brandbare vloeistof en dreigde zichzelf in brand te steken, is dusdanig ernstig dat de gemeente de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang kon beëindigen.

De psychische of psychiatrische stoornis staat volgens de kantonrechter niet vast. Maar zelfs als dat wel het geval was, is dit voorval een dringende reden voor ontslag op staande voet. Wat meespeelt, is dat Stalberg zijn wanhoopsdaad heeft gepland: hij nam benzine en een aansteker mee naar zijn exitgesprek. Hij krijgt geen billijke vergoeding en ook geen vergoeding voor een onregelmatige opzegging.

Wie op staande voet wordt ontslagen, heeft in beginsel geen recht op een transitievergoeding, tenzij dit in het specifieke geval onredelijk en onbillijk is. De rechtbank neemt mee (uitspraak 14 juni 2022) dat het incident met de gekwetste duim tijdens het werk is gebeurd, dat Stalberg zich actief heeft opgesteld om ander werk te vinden en dat de gemeente onvoldoende heeft meegewerkt aan de re-integratie. De bedrijfsarts – en daarmee de gemeente – wist dat Stalberg suïcidale gedachten had in aanwezigheid van de werkgever, maar deed daar te weinig mee. Stalberg beging één misstap in een verder goed verlopen dienstverband. Hij krijgt een transitievergoeding van 15.909 euro bruto.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:RBLIM:2022:4539