Ontslagen na diefstal afgedankt fietszadel

Jarenlang functioneerde een ambtenaar in de buitendienst van Zuidplas prima. Toen pikte hij in een gemeentelijke opslagplaats een zadel mee van een afgedankte fiets. Volstaat een waarschuwing of is hier ontslag de passende sanctie?

In één klap was het voorbij. Een smetteloos dienstverband van jaren eindigt met een ultrakort ontslaggesprek. Leendert Heidevoort* blijft verbouwereerd achter. Uiteindelijk accepteert hij het ontslag maar vordert bij de rechtbank Den Haag wel een transitievergoeding van 14.015 euro, een vergoeding wegens onregelmatige opzegging (10.902 euro) en een billijke vergoeding (40.910 euro), alles bruto. Zijn werkgever, de gemeente Zuidplas (Zuid- Holland), had hem ontslagen wegens diefstal – van een fietszadel. Buitenproportioneel is die sanctie, vindt Heidevoort.

Hij werkt regelmatig op het gemeentelijke afvalbrengstation. Daar staat een opslaghok waarin de gemeente rondslingerende voorwerpen opbergt, zoals fietsen. En omdat het fietszadel van Heidevoort kapot was, haalde hij een zadel van een fiets in het opslaghok. Die fietsen worden toch afgevoerd, dus waarom niet?

De gemeente denkt daar anders over: Heidevoort wordt op staande voet ontslagen. In de ontslagbrief staat dat Heidevoort de schuifdeur van het opslaghok heeft geforceerd, wat hij betwist: de deur stond gewoon open. Collega’s namen ook wel eens pennen, oude zadels en dergelijke mee voor privégebruik en werden hierop nooit door gemeente aangesproken. Zelfs Heidevoorts clustermanager vroeg hem ooit om de lampjes van zijn (privé)auto te vervangen met lampjes uit het magazijn van de gemeente. De gemeente had moeten volstaan met een officiële waarschuwing.

De gemeente deed echter aangifte van diefstal (het Openbaar Ministerie seponeerde de zaak later), omdat het over bewijs beschikte: camerabeelden. Daarop is te zien dat Heidevoort de schuifdeur met kracht naar binnen duwde, waardoor een kier ontstond. Zo kon hij het (afgesloten) hok zijdelings betreden. De kantonrechter is zelfs ter plekke gaan kijken hoe de schuifdeur kon worden geopend. Twee keer ging Heidevoort zo naar binnen: de eerste keer met een verkeerde sleutel om het zadel van de fiets te halen, de tweede keer met een baco.

Dit is niet wat een goed ambtenaar betaamt, aldus de kantonrechter. Een ambtenaar behoort intrinsiek integer te zijn. Door een strafbaar feit te plegen (diefstal), heeft Heidevoort het vertrouwen dat de gemeente in hem, als werknemer en ambtenaar, mocht hebben, ernstig beschaamd. Dat levert een dringende reden op voor ontslag op staande voet. Dat de waarde van het fietszadel waarschijnlijk niet hoog is, maakt dit niet anders.

Dat Heidevoort zich niet eerder heeft schuldig gemaakt aan integriteitsschendingen, maakt ook niet uit: het is inherent aan het begrip integriteit dat dit met één relevant vergrijp is geschonden. Gelet op de ernst van dit feit had de gemeente niet alleen een officiële waarschuwing hoeven te geven. Met dit ontslag mocht de gemeente ook een signaal afgegeven aan andere werknemers: dit soort integriteitsschendingen wordt niet getolereerd en daarop wordt scherp gereageerd.

Een werkgever hoeft geen transitievergoeding te betalen indien het eindigen van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer. Toch kan de kantonrechter de transitievergoeding geheel of gedeeltelijk aan de werknemer toekennen als het niet toekennen ervan onredelijk of niet billijk is. Dat is hier het geval: Heidevoort heeft zich nooit eerder aan integriteitsschendingen schuldig gemaakt en de waarde van het fietszadel is gering. Heidevoort krijgt de helft van de gevraagde transitievergoeding, 7.007 euro, meer niet.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:RBDHA:2023:14748