Discriminatie melden? Maak het wel concreet

Een ambtenaar beweert dat er op het gemeentehuis van Groningen wordt gepest en gediscrimineerd. Een formele klacht dient hij niet in, wel spreekt hij veel mensen erop aan. Dit alles leidt tot grote onrust onder collega’s. Is dat voldoende om de man te ontslaan?

Echt prettig lijkt de sfeer niet, bij de directie Werk en Participatie van de gemeente Groningen. Daar werkt Kadir Rawsingh*, tevens lid van de ondernemingsraad. Hij spreekt zijn directeur en de gemeentesecretaris aan over mogelijke discriminatoire uitlatingen die op de werkvloer zouden zijn gedaan, en ook zijn direct leidinggevende, de concerndirecteur en de burgemeester. Hij mailt de wethouder over een ‘zeer vertrouwelijk en explosief dossier’.

Meerdere keren wijst de gemeente erop: ‘Hou op met mensen aanspreken. Voel je je gediscrimineerd en gepest, volg dan de reguliere klachtenregeling.’ Maar dat doet Rawsingh niet. Hij heeft een geluidsopname, een keer stiekem gemaakt, en daaruit blijken de discriminerende woorden overduidelijk, richting Marokkanen, Turken en Surinamers.

De gemeente schakelt een extern bureau in dat de zaak gaat onderzoeken. Daar werkt Rawsingh niet aan mee omdat hij dit bureau niet objectief vindt. Zijn geluidsopname staat hij niet af. Het onderzoeksbureau concludeert dat Rawsingh, inmiddels ziekgemeld, zijn signalen over vermeend discriminerend of pestgedrag concreet heeft gemaakt. Vervolgens spreekt hij een wethouder en de stadsdichter op dit probleem aan, die daar niet van gediend zijn. Ze vinden Rawsinghs houding opdringerig en zeggen dat hij ‘bezeten’ overkwam. Voor de gemeente is de maat vol: de arbeidsovereenkomst met Rawsingh moet worden ontbonden op grond van ernstig verwijtbaar handelen.

De kantonrechter (rechtbank Noord- Nederland) onderzoekt eerst of er geen opzegverbod is. Rawsingh was wel arbeidsongeschikt – maar het hele gedoe begon al vóór zijn ziekmelding. Het ontbindingsverzoek is ook niet ingediend vanwege de activiteiten die Rawsingh als OR-lid verrichtte, en heeft ook niets te maken met zijn nationaliteit of ras, vindt de kantonrechter. Niet het aankaarten van een misstand wordt hem verweten, alleen zijn houding en gedrag. Er zijn dus geen opzegverboden die een eventuele ontbinding van de arbeidsovereenkomst in de weg staan.

Heeft Rawsingh verwijtbaar gehandeld? De gemeente vindt dat hij grote onrust binnen de organisatie heeft gecreëerd door meerdere mensen op verschillende niveaus te vertellen dat hij over een geluidsopname beschikt met daarop vermeend discriminatoire opmerkingen van een leidinggevende. Daarmee is die opname openbaar gemaakt. Verder heeft hij zich intimiderend gedragen naar collega’s, raadsleden en wethouders. Hij nam contact met hen op, ondanks herhaaldelijk verzoek om dit niet te doen. Die mensen voelden zich onveilig of ongemakkelijk. Sommige gesprekken nam hij stiekem op. En ondanks zijn schorsing was hij vaak op het gemeentehuis. De gemeente spreekt van een ‘ongehoorde’ opstelling door Rawsingh.

De kantonrechter heeft de bandopname ook beluisterd. Ja, die kan als zeer kwetsend worden ervaren. Ongetwijfeld had Rawsingh goede intenties met het aankaarten van het pestgedrag. Maar het signaal maakte hij nooit concreet. Een officiële klacht diende hij niet in, ook niet na herhaaldelijk verzoek. Bij het onderzoek had hij de kans zijn verhaal te doen, maar daaraan werkte hij niet mee. Hij gaf niet aan waarom het onderzoeksbureau niet objectief zou zijn. Opgeteld: er is een redelijke grond voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst.

Rawsingh krijgt een transitievergoeding van 7.889 euro. De billijke vergoeding – hij eist 144.289 euro – krijgt hij niet omdat de gemeente niet ernstig verwijtbaar heeft gehandeld.

*De naam is gefingeerd.
CLI:NL:RBNNE:2022:3924