Amsterdam wil omstreden bonusregeling afschaffen

Wie als zittend directeur bij de gemeente Amsterdam zijn werk goed doet, komt in aanmerking voor een bonus van 7,5 procent van het jaarsalaris. Doet die het zeer goed of uitstekend, dan kan de bonus zelfs oplopen tot 10 procent van het jaarsalaris. De bonusregeling bestaat sinds 2014, maar de ondernemingsraad (OR) schrijft aan de gemeentesecretaris dat dit ongelijkheid in de hand werkt en discriminerend is voor nieuwe directeuren. Het Amsterdamse college wil de regeling afschaffen, maar dat is ingewikkeld wegens ‘goed werkgeverschap’.

Verkeerd voorbeeld

Dat schrijft Het Parool nadat het de brief van de ondernemingsraad in handen kreeg en daarna een reactie ontving van het college. De bonusregeling geldt voor ongeveer zestig directeuren. De OR wil al langer van de regeling af, omdat hiermee een ‘verkeerd voorbeeld’ zou worden gegeven aan ander personeel. Directeuren laten zich beoordelen met een mogelijke bonus, terwijl eind 2023 een methode was afgesproken waarin geen beoordelingsscores voorkwamen, maar een aanpak werd ingezet van ‘tweezijdige gesprekken en persoonlijke ontwikkeling’. Verder geldt de bonusregeling niet voor nieuwe directeuren. Aangezien die vaker uit de ‘diversiteitsgroep’ zullen komen, acht de OR dit ‘discriminerend’. Het zorgt voor een ‘scheve situatie’.

Grotere kloof

Ook valt het volgens de OR niet uit te leggen dat zittende directeuren al bij een ‘7’ een bonus van 2,5 procent krijgen, terwijl dat voor andere werknemers alleen bij een bijzondere prestatie of een ‘9’ of ‘10’ mogelijk is. Daarbij vindt de OR dat de ‘kloof’ tussen topambtenaren en het overige personeel met het bonussysteem alleen maar groter wordt. Eerder dit jaar verscheen er al een onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, waaruit bleek dat er een cultuur heerst waarin topfunctionarissen zich boven het overige personeel lijken te stellen en leidinggevenden zich regelmatig schuldig maken aan wangedrag. Tot slot valt de bonusregeling sinds 1 januari 2020 niet meer binnen de cao van de VNG, terwijl het beloningsbeleid van het overige personeel hier wel binnen valt.

Goed werkgeverschap

De ondernemingsraad wil al langere tijd een uniforme, transparante regeling voor alle 18.000 ambtenaren. Maar de gemeentesecretaris zou volgens de OR vasthouden aan de bestaande contracten voor zittende directeuren. Het college laat echter aan Het Parool weten dat het al anderhalf jaar wil komen tot één beloningssystematiek, maar dit ingewikkeld is vanwege ‘goed werkgeverschap’: contracten kunnen niet eenzijdig worden gewijzigd. Toch vindt het college het vanwege de ‘huidige focus op een inclusieve organisatie’ het verstandig om opnieuw te gaan onderzoeken of de regeling kan worden afgeschaft. Ook wil het college laten onderzoeken hoe de arbeidsvoorwaarden van het management zich verhouden tot andere G4-steden en het rijk.

Interne fout

De SP en Lijst Ahmadi-Veldhuyzen vragen zich af waarom voor de gemeentelijke top een uitzondering is gemaakt op de cao van de VNG. Die situatie zou volgens het college ontstaan zijn door een interne fout: de gemeente was er ten onrechte van uitgegaan dat bestaande regelingen automatisch zouden worden meegenomen in de nieuwe personeelsregeling. Daarna adviseerde de VNG om het beloningsbeleid voor directeuren alsnog op te nemen in de nieuwe cao. De twee partijen willen ook weten in welke salarisschalen de directeuren vallen, ‘per direct’ inzicht in de uitgedeelde bonussen sinds het begin van de collegeperiode en weten welke bonussen nog voor 2024 gepland staan. Na beantwoording van de raadsvragen wil de SP nog met wethouder Hester van Buren in debat.