Ambtenaar mega-loyaal aan IZA

Amper overstap naar andere zorgverzekeraar

Ieder jaar stapt 6 tot 7 procent van de verzekerden over naar een andere zorgverzekering. Dat is een aspect van de marktwerking in de zorg: kritische consumenten die keuzes maken en een verzekering afsluiten bij de beste aanbieder. Iedereen heeft die mogelijkheid sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006, ook gemeenteambtenaren, maar zij maken er vrijwel geen gebruik van.

Aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zal het niet liggen. De koepelorganisatie sluit voor gemeenten collectieve contracten met zorgverzekeraars. Ambtenaren die zich verzekeren bij een van de gecontracteerde verzekeraars krijgen een aantrekkelijk aanbod met een collectiviteitskorting. Tot dit jaar had VNG een collectief contract met IZA en Zilveren Kruis. Met ingang van 2017 sloot VNG contracten met CZ, IZA en Menzis.

Deze contracten lopen tot 1 januari 2020 en kunnen eventueel met een jaar verlengd worden. VNG koos dit keer bewust voor contracten met drie zorgverzekeraars in plaats van twee om de onderlinge concurrentie te vergroten en om de gemeenteambtenaren meer keuzes te geven.

Niet-ambtenaren
Gemeenteambtenaren maken nauwelijks gebruik van deze keuzevrijheid. Zij hadden in 1954 hun zorgverzekering bij IZA en die hebben ze in 2017 nog steeds. IZA, ooit de afkorting van Instituut Ziektekostenvoorziening Ambtenaren, is speciaal voor hen opgericht. Ambtenaren vielen buiten de verplichte ziekenfondsverzekering die destijds bestond. Daarom kregen zij hun eigen voorzieningen, zoals de Dienst Geneeskundige Verzorging Politie (DGVP) voor de politie en IZA voor de gemeenteambtenaren. DGVP en IZA kregen de status van publiekrechtelijke ziektekostenverzekeraars. Alle gemeenteambtenaren, burgemeesters, wethouders en hun gezinsleden – ze vielen automatisch onder IZA.

Het verzekeringspakket dat zij kregen was zo’n beetje hetzelfde als het ziekenfondspakket voor de niet-ambtenaar. Tot 2006 waren alle niet-ambtenaren met een jaarinkomen onder de 33.000 euro verplicht verzekerd via het Ziekenfonds. Wie meer verdiende moest zich particulier verzekeren. Sinds 2006 bestaat het ziekenfonds niet meer en moet iedereen zich verplicht particulier verzekeren. Ook ambtenaren. IZA, tegenwoordig onderdeel van VGZ, is inmiddels een ‘gewone’ private zorgverzekeraar. Maar de verzekerden zijn dezelfden gebleven: gemeenteambtenaren. Hoewel iedereen bij IZA terecht kan, komt het volgens de woordvoerder van VGZ zelden voor dat een niet-ambtenaar zich bij IZA verzekert.

Switchen
Wat niet helpt bij het overstappen naar een andere zorgverzekeraar is de tegemoetkoming in de ziektekosten. Gemeenteambtenaren die – met een eventuele deeltijdfactor meeberekend – minder verdienen dan het maximum van schaal 6 (2.662 euro per maand) krijgen een jaarlijkse tegemoetkoming van 296 euro. Voor degenen die meer verdienen is de tegemoetkoming 168 euro. Deze tegemoetkoming krijgen ze alleen als ze zich verzekeren bij een van de verzekeraars waarmee VNG een contract heeft en ze naast de basisverzekering een bepaald aanvullend pakket afnemen. Dat is een prikkel om te kiezen voor IZA, CZ of Menzis.

Maar het lijkt erop dat CZ en Menzis hier niet veel van merken. Volgens de VGZ-woordvoerder (IZA) veranderde hooguit 3 procent van de gemeenteambtenaren in 2017 van verzekeraar. Vanwege deze beperking in de tegemoetkoming doen Amsterdam en Den Haag niet mee aan het collectieve contract van VNG. Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam laat weten dat alle ambtenaren een tegemoetkoming krijgen, ongeacht de verzekeraar die ze kiezen, en dat de gemeente hun niet wil verplichten gebruik te maken van een van de geselecteerde partijen.

Dit geldt ook voor Den Haag. De Haagse woordvoerder voegt er nog aan toe dat de gemeente wil voorkomen dat alle ambtenaren het omvangrijke aanvullende pakket moeten kiezen, dat in de VNG-afspraken een extra voorwaarde is om voor de tegemoetkoming in aanmerking te komen. Overigens hebben zowel Amsterdam als Den Haag elk een eigen systematiek voor het vaststellen van de tegemoetkomingen, die afwijkt van die van VNG. Ook hebben beide steden, onafhankelijk van elkaar, een eigen collectief contract met het Zilveren Kruis.

Geen toeval
Dat IZA bij aanbestedingen van VNG steeds als een van de contractpartijen uit de bus komt, zal geen toeval zijn. IZA zal altijd met een aantrekkelijk aanbod komen. Zonder gemeenteambtenaren is er immers geen IZA. En VNG is natuurlijk een goede partij. De woordvoerder van VNG schat dat het om zo’n 430.000 betalende verzekerden gaat. De huidige 160.000 gemeenteambtenaren, hun partners en overige gezinsleden boven de 18 jaar (kinderen onder de 18 zijn gratis meeverzekerd). Plus de gepensioneerde gemeenteambtenaren. Daarmee is dit contract waarschijnlijk het grootste collectieve zorgcontract in Nederland, aldus VNG.

Duurste verzekering
Wie de overstap naar een andere verzekeraar overweegt, kan op www.collectiefzorgaanbod.nl de contractpartijen van VNG met elkaar vergelijken. Wie het helemaal goed wil aanpakken, kijkt daarna op een vergelijkingssite naar alle aanbieders. Het kan zijn dat een andere partij gunstiger uitpakt – maar dan vervalt wel de tegemoetkoming. Zorgverzekeraars onderling vergelijken kan de moeite waard zijn, want het gaat elke maand weer om een fors bedrag. De zorgverzekering is de duurste verzekering die Nederlanders hebben. Bovendien zijn veel mensen misschien wel te goed verzekerd. Wat heb je aan een tandartsverzekering als je zo af en toe een gaatje hebt en je kinderen de beugelleeftijd allang zijn ontgroeid? Wat moet je met een verzekering voor fysiotherapie als je nooit bij een fysiotherapeut komt? Gemeenteambtenaren raken hun tegemoetkoming kwijt als ze hun aanvullende verzekering opzeggen – tenzij ze in Amsterdam of Den Haag werken – maar het is de vraag of de tegemoetkoming de kosten van het aanvullende pakket dekt. Opzeggen moet uiterlijk 31 december van dit jaar. Aanmelden uiterlijk op 31 januari volgend jaar. Desnoods bij de partij waarvan de verzekerde een maand eerder afscheid nam.