Ambtenaren krijgen bij ontslag 'beste uit twee werelden'

Het lijkt erop dat ambtenaren die na 2020 worden ontslagen, een betere ontslagvergoeding krijgen dan werknemers in de private sector. Dit ondanks de gelijkstelling tussen ambtenaren en werknemers, die wordt beoogd met de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren. Deze treedt naar verwachting in 2020 in werking.

Transitievergoeding
Een ambtenaar die nu wordt ontslagen, kan een bovenwettelijke aanvullende uitkering op de WW krijgen. Daarvoor gelden wel specifieke voorwaarden en moet er een juiste ontslaggrond zijn. Daarnaast is een aansluitende uitkering op de WW mogelijk, die wordt verkregen als de WW na verloop van tijd stopt. Werknemers in de private sector kunnen nu bij ontslag – als ze tenminste 24 maanden in dienst zijn geweest – een transitievergoeding krijgen. Deze bedraagt een zesde maandsalaris per half jaar in dienst voor de eerste tien dienstjaren. De jaren daarna bedraagt deze een kwart maandsalaris per half jaar in dienst, met een maximum van (in 2018) 79.000 euro bruto – of een jaarsalaris als dat hoger is dan 79.000 euro. Dat gaat vanaf 2020 ook gelden voor ambtenaren. Werknemers kunnen ook aanspraak maken op een billijke vergoeding, als de ontbinding van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Ook ambtenaren krijgen die aanspraak na 2020.

Aantrekkelijk

‘Alles opgeteld’, zegt arbeidsrechtadvocaat Bob de Bruijn van advocatenkantoor Ten Holter Noordam, ‘lijkt het er vooralsnog op dat het totale ‘ontslagvergoedingenpakket’ voor ambtenaren na 2020 aantrekkelijker zal zijn dan nu het geval is. Dan geldt de WW-uitkering, plus de transitievergoeding, plus de eventuele billijke vergoeding – als aan de voorwaarden wordt voldaan – én een eventuele bovenwettelijke uitkering. De Wnra zelf brengt immers geen verandering in deze bestaande bovenwettelijke uitkeringen.’

Niet wenselijk

Er is echter een mits. De verwachting is dat de handhaving van de huidige bovenwettelijke uitkeringsrechten niet wenselijk wordt geacht en na verloop van tijd meer in lijn worden gebracht met de private sector. ‘Anders blijft er ongelijkheid tussen beide groepen werknemers, terwijl één van de belangrijkste reden van de Wnra is dat de rechtspositie van ambtenaren en werknemers zoveel mogelijk gelijk moet zijn. Voor rijksambtenaren is daarom al besloten dat vanaf het moment dat de transitievergoeding van toepassing wordt er in plaats van de huidige bovenwettelijke uitkering een nieuwe aanvulling op de WW-uitkering wordt geïntroduceerd.’

Vakbonden

De bovenwettelijke uitkeringsrechten kunnen alleen worden gewijzigd indien daarover overeenstemming wordt bereikt met de vakbonden. ‘Tot die tijd kunnen de betreffende ambtenaren met ingang van 1 januari 2020 genieten van het beste uit twee werelden’, zegt De Bruijn. Dan is er nog een andere wet die enige gevolgen heeft voor de ontslagvergoeding van ambtenaren. Tegelijk met de Wnra zal de Wet arbeidsmarkt in balans in werking treden. De Bruijn: ‘Het voordeel is dat werknemers, dus ook ambtenaren, recht op een transitievergoeding kunnen hebben indien de arbeidsovereenkomst korter dan twee jaar heeft geduurd. Word je na zes maanden ontslagen, dan krijg je (in beginsel) ook een transitievergoeding – nu moet je nog minimaal twee jaar in dienst zijn geweest. Het nadeel voor werknemers die langer in dienst zijn is dat de opbouw van de transitievergoeding na de eerste tien dienstjaren wordt verlaagd. Dat was een kwart maandsalaris – voor elke zes maanden in dienst – voor wie langer dan tien jaar werkte maar dat wordt dan ook een zesde maandsalaris, net als in de eerste tien jaar.’