Afkoopsom hoeft niet te worden aangevuld

'In de clinch' is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

De oprichting in 2013 van de Regionale Uitvoeringsdienst Zuid-Limburg (RUD-ZL) heeft ook gevolgen voor gemeenteambtenaar Cindy Oudeweg*. De RUD-ZL is een gemeenschappelijke regeling voor vergunningverlening, toezicht, handhaving en milieuadvies voor de provincie Limburg en achttien gemeenten, waaronder die van Oudeweg.

Vanaf dat moment is al het provinciale en gemeentelijke personeel (ook Oudeweg) op detacheringsbasis werkzaam op het RUD-kantoor in Maastricht, in afwachting van een definitieve plaatsing. In het sociaal plan staat dat eventuele verschillen tussen de arbeidsvoorwaarden van de oorspronkelijke gemeente en die van de RUD-ZL worden opgelost door de gemeente, aan de hand van een eigen sociaal plan of maatwerkafspraken.

Als Oudeweg bij haar gemeente eervol wordt ontslagen, krijgt zij een afkoopsom van 1.385 euro bruto, ter compensatie van het geringere aantal verlof- en dienstvrije uren bij de RUD-ZL. Dat is zo bepaald in de Regeling overgang medewerkers naar RUD Zuid-Limburg. Dat vindt zij echter te weinig: de afkoopsom betreft de jaren 2019- 2022, Oudeweg wil een afkoopsom ontvangen tot aan haar AOW-gerechtigde leeftijd.

De rechtbank Limburg bepaalt dat de afkoopsom één jaar langer mag lopen, tot en met 2023. Nog steeds onvoldoende, vindt Oudeweg, en ze tekent hoger beroep aan. Ze verwijst naar het sociaal statuut van haar vorige (gemeentelijke) werkgever: dat gaat uit van ‘gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden’ bij een organisatiewijziging. Omdat het aantal vrije uren bij de RUD-ZL geringer is dan het aantal uren dat voor Oudeweg zou gelden bij voortzetting van het dienstverband bij haar gemeente, lijdt zij groot nadeel, vindt zij. De gemeente moet het geringe aantal verlof- en dienstvrije uren tot aan haar AOW betalen.

De Centrale Raad van Beroep wijst dat af. De rechter toetst of het besluit over de afkoopsom wel kan berusten op de Overgangsregeling, en of deze niet strijdig is met hogere regelgeving. Daarbij let de rechter op algemene rechtsbeginselen en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Alleen het feit dat er (eventueel) strijd is met het beginsel van zorgvuldige besluitvorming en het motiveringsbeginsel maakt niet dat de Overgangsregeling onverbindend is. Deze is stand gekomen in het Georganiseerd Overleg tussen werkgever en vakbonden. Vijf medewerkers wezen dit af, waaronder Oudeweg. Maar de Lokale Advies- en Arbitragecommissie vond dat de rechtspositionele voorzieningen uit het Sociaal Plan redelijk zijn.

Kortom, volgens de Raad is de Overgangsregeling niet strijdig met het Sociaal Statuut (uitspraak 9 september 2021). Daarin staat ook dat de nieuwe werkgever (RUD-ZL) een arbeidsvoorwaardenpakket aanbiedt dat in zijn totaliteit ten minste gelijkwaardig is aan het pakket dat bij de gemeente gold. Dat een bepaald aspect van dat pakket, zoals de afkoopsom voor minder vrije uren, financieel niet volledig gelijkwaardig is voor een bepaalde ambtenaar of groep van ambtenaren, is het gevolg van keuzes die bij de totstandkoming van het onderhandelingsakkoord zijn gemaakt.

Het financiële nadeel dat Oudeweg zou hebben geleden, betekent niet dat om die reden aan de Overgangsregeling dermate ernstige gebreken kleven dat deze niet aan het besluit over de afkoopsom ten grondslag mocht worden gelegd. Ook hoefde het college niet te kiezen voor maatwerk afspraken met de individuele medewerkers in plaats van de Overgangsregeling. Het sociaal statuut biedt immers de vrije keuze aan de werkgever. Oudeweg hoeft niet te rekenen op een riantere afkoopsom.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2021:2235