Oud-ambtenaren popelen om weer aan de slag te gaan … als ambtenaar

Wat te doen na je pensioen? Het is gespreksonderwerp nummer 1 bij veel ouderen. Onder ambtenaren is dat niet anders. Doorwerken, zegt een deel. Waar de behoefte aan personeel in gemeenteland aanhoudend groot is, poogt de Bredase oud-wethouder Paul de Beer met Silver Power vraag en aanbod bij elkaar te brengen.

Trouwe dienst

Zelf heeft hij nog een paar decennia te gaan eer hij de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Maar om zich heen verzamelt Paul de Beer intussen bewust steeds meer tinten grijs. Neem bijvoorbeeld Til Dekker. Een paar dagen in de week fietst de oud-ambtenaar van de gemeente Breda naar het Bond Park om er in De Beer’s kantoor achter de pc plaats te nemen als office­manager. Vorig jaar ging ze met pensioen, na dertig jaar trouwe dienst voor de gemeente. ‘Ik moest eruit’, benadrukt ze.

Dan krijgt ze een telefoontje van Paul de Beer met de vraag of ze niet voor Silver Power wil gaan werken, het detacheringsbureau dat hij net had opgericht met het doel recent gepensioneerde ambtenaren te koppelen aan publieke organisaties die om gekwalificeerd personeel verlegen zitten. Nu was De Beer niet de eerste de beste voor Til Dekker. Met hem had ze als projectsecretaris bij de gemeente een goede band opgebouwd gedurende zijn twee periodes als wethouder in met name het ruimtelijk domein. En dan kwam zijn verzoek ook nog eens precies op het goede moment.

‘Eerst denk je na je pensionering “ha lekker tijd om te reizen”. Dat heb ik dan ook gedaan, maar vervolgens is het januari en écht: aan die maand leek geen eind te komen. Dus zei ik “ja” en zo ben ik in maart hier begonnen’, knikt ze richting haar bureau. ‘Thuis miste ik de dynamiek.’ Nu heeft ze een contract van twaalf uur per week, uren die ze grotendeels naar eigen believen over de week – of weken – kan verdelen. Ze hoeft er nauwelijks voor te reizen en ze kan doen waar ze goed in is: projectondersteuning.

Kwalitatief lek

Dat project heeft de naam Silver Power meegekregen. Paul de Beer bedacht het ruim een jaar geleden op toen hij om zich heen steeds vaker geluiden hoorde hoe ambtenaren die de pensioengerechtigde leeftijd bereikten en de organisatie moesten verlaten met zinsgevingsvragen kwamen te zitten. ‘Veel mensen missen een functie of rol waar ze hun opgedane kennis en ervaring kunnen inzetten. Onderzoeken wijzen ook uit dat één op de drie pensionado’s heel graag ‘iets’ wil blijven doen: van vrijwilligerswerk tot iets wat in de buurt komt van hun oude functie. Daaruit ontstond dus het idee voor een detachteringsbureau voor oud-ambtenaren’, zegt hij.

Bijna ongelofelijk is het dat het idee er nog niet was, of beter gezegd dat er niemand mee aan de slag ging. Automatisch voor honderd procent met pensioen is volgens bestuurskundige De Beer namelijk al jaren het grootste kwantitatieve en kwalitatieve lek in onze arbeidsmarkt. ‘Kennis en competenties zakken ongebruikt weg na het pensioen, terwijl er zoveel behoefte aan is.’

Boeken uit

Eén van zijn compagnons is Piet Buijtels, oud-gemeentesecretaris van onder andere Schiedam, Amersfoort, Haarlemmermeer en Maastricht. Hij vervulde na zijn pensioen als waarnemer tot eind vorig jaar onder andere de post van interim-gemeentesecretaris in Breda en die van algemeen-directeur bij de provincie Brabant. ‘Op een gegeven moment had ik al mijn boeken uit mijn boekenkast wel gelezen en vraag je je af: is dit het nou? Dus zei ik “ja” tegen burgemeester Paul Depla en commissaris Ina Adema toen die een beroep op me deden. Daarbij, ik vind het ook mooi mijn ervaring nog in te zetten voor het maatschappelijk belang.’

En zo ‘hapte’ de zeventiger vervolgens op De Beer’s verzoek van of hij niet als ambassadeur voor Silver Power aan de slag wilde gaan. Dit vanwege zijn voorbeeldrol en niet in de laatste plaats vanwege zijn grote netwerk in de wereld van de decentrale overheden. Zo was Buijtels jarenlang voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen en bestuurslid bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Wakker kussen

Want de vraag onder gepensioneerden naar blijvende actieve inzet voor de publieke zaak mag dan wel groot zijn, het gaat er ook om dat organisaties kennis nemen van het initiatief en zich in de woorden van De Beer ‘wakker laten kussen’. Extra inspanningen vraagt het om de zilvergrijze professionals geplaatst te krijgen, want overheidsorganisaties zijn er doorgaans zelden op gericht om gepensioneerden in te zetten. Piet Buijtels kan erover meepraten. ‘Er bestaat in overheidsorganisaties redelijk wat conservatisme, zo is mijn ervaring. Ja, je mag wel een tijd doorwerken na je pensioen, maar weinig werkgevers staan daar echt voor open. De vakbonden waren ook altijd behoorlijk argwanend, omdat er dan sprake zou zijn van verdringing – met name van jongeren. Die tijd lijkt me echter voorbij met de huidige arbeidsmarkt’, zegt Buijtels. ‘Er is behoefte aan iedereen.’

De aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt helpt in elk geval. Met name kleine, maar ook middelgrote gemeenten hebben vaak de grootst mogelijke moeite aan gekwalificeerde medewerkers te komen. Zij hebben niet zoveel kansen om op de reguliere arbeidsmarkt hun slag te slaan, eenvoudigweg omdat grotere gemeenten hogere salarissen betalen.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 17 van deze week. (inlog)