Zwakkere cultuur
De eerste zin van De Europese revolutie van de Amerikaanse onderzoeksjournalist Christopher Caldwell bevat meteen een provocatie. En die polemische toon houdt de schrijver gedurende de rest van zijn boek vol. Europeanen hebben al te makkelijk aangenomen dat moslims zich wel conformeren aan het hedonisme en de geestelijke vrijheden van hun welvarende democratische rechtsstaten.
We kunnen ons beter geen illusies maken. Waarom zou een aanhanger van een vitale wereldreligie vallen voor een wegzakkende cultuur die zichzelf wegens gebrek aan voldoende nakomelingen niet eens overeind weet te houden? Nee, we zijn geen partij meer voor de trotse, patriottische moslims uit landen waar de geboortecijfers het reproductieniveau ver overstijgen.
Caldwell lijkt op het eerste gezicht de vertolker van het populistisch gedachtegoed dat in veel West-Europese landen in opmars is. Maar die diskwalificatie is iets te gemakkelijk. Wat zijn rotsvaste overtuigingen over de multiculturele samenleving waard als ze geen antwoord hebben op het cijfermateriaal en de argumenten waarmee de auteur zijn Europese lezers probeert te doen inzien dat ze zich gruwelijk verkeken hebben op de gevolgen van wat hij consequent 'het gastarbeidersproject' noemt?
Het aantal moslims in West-Europa steeg in een halve eeuw van bijna nul naar tussen de 15 en 20 miljoen, van wie er ruim 800.000 in Nederland wonen. In onze ogen geen bedreigend grote aantallen, maar de Amerikaan snapt niets van die Europese naïviteit. De grondwettelijke vrijheden die hier gelden, waren nooit bedoeld voor aanhangers van de islam. De verfijnde rechtsstaten zijn niet bestand tegen ontregelende verschijnselen als hoofddoeken en boerka’s, polygamie, eerwraak en importhuwelijken met neven en nichten uit de landen van herkomst.
Caldwell vindt de islam ‘een schitterende religie, die in de loop van de eeuwen bij tijd en wijle ook een glorieuze en grootmoedige cultuur is geweest’. Maar het is niet de religie of cultuur die past bij Europa. Het is volgens de auteur ook nog maar de vraag of er een Europese variant van de islam zal ontstaan.
De laatste zin van zijn betoog, even verontrustend als de eerste, geeft nog eens onomwonden weer waar hij staat: ‘Als een onzekere, kneedbare, relativistische cultuur contact maakt met een hecht verankerde, zelfbewuste en door gemeenschappelijke doctrines verstevigde cultuur, dan is het doorgaans de eerste die verandert ten gerieve van de laatste.’ Caldwell gebruikt zijn onderzoeksgegevens nu en dan wat selectief en beroept zich veelvuldig op opiniepeilingen en enquêtes waarvan de representativiteit onduidelijk is.
Hij negeert bovendien soms onderzoeksgegevens die niet in zijn straatje te pas komen. Maar ondanks die kanttekeningen is zijn betoog een slijpsteen voor de geest. Ik heb in ieder geval in lange tijd geen boek gelezen dat mijn gedachten en standpunten over de multiculturele samenleving zo op de proef stelde.
Christopher Caldwell, De Europese revolutie. Hoe de islam ons voorgoed veranderde, Amsterdam, Ambo, ISBN 97890263 23054, 392 paginas, 29,95 euro.
De grote zorg is nu of de Islam bijtijds vereuropeaniseert en de Christelijke orthodoxie diezelfde groep binnen de Islam hier niet verder zo sterk faciliteert en zelf dus ook totaal zal moeten seculariseren.
Nieuwe, of naar de marges geduwde enge oude politieke krachten hebben nu volop de ruimte, de hiaten op te vullen, die de oude politiek in West Europa hebben laten liggen, t.a.v. van vooral immigratie en integratie. De nieuwe politieke bewegingen kunnen positieve corrigerende (Fortuyn) krachten zijn, maar ook negatieve krachten, die doorschieten.
Dan denk ik niet aan de PVV, zoals Herman van Veen ziet en vreest. Er hoeft namelijk maar een alternatief te komen voor de PVV, die een wat breder geaccepteerde stijl heeft, en de aanhang zal onmiddellijk reduceren. Er is nog geen alternatief en dus zijn er veel proteststemmen, zoals onderzoek uitwees.
Echter de demoniserende reacties (zeer onterecht destijds op Fortuyn) veroorzaken wisselwerkingen, die polariserend uitpakken en de enge type krachten wel kunnen voeden. Dat bedoelde van Veen, maar hij had kunnen bevroeden na Fortuyn wat gebeurt met het noemen van de NSB daarbij in relatie tot PVV. De rechtzaak van Wilders zal ook polariserend werken. Bij die dynamieken spint Pechtold immens garen. Zonder Wilders was hij echt niet zo gegroeid in peilingen. Eigenlijk bizar dat Democraten 66 nu gerevitaliseerd worden door een partij die zij geen democratische structuur vinden hebben.
Een concept wat met nieuwe partijen niet goed werkt in the long run en bij oude partijen uitgewerkt is en burgers representatieve democratie niet ervaren meer.
Daarbij speelt voor de groei van Pechtold ook een rol dat de oude gedateerde politiek, die niet snel kan schakelen (kiezen =verliezen of heibel in de tent) bij alle grote snelle ontwikkelingen van deze tijd en waarbij nu wel assertieve burgers vertegenwoordigd moeten worden die, in tegenstelling tot vroegere eeuwen, wel scholing hebben genoten in grote getalen en t.v. plus digitale wereld is ontstaan. Volksvertegenwoordiging is nu wel een ander verhaal geworden.
Aspecten van WO II erbij halen, is bewegen op glad ijs in een krant.
Net als de Volkskrant deed met het interview met Fortuyn, met die inktzwarte letters als kop. De kop gaat een eigen leven leiden en niet de context daarbij.
Kranten zoeken teveel naar effectbejag.
Ook dat heeft een polariserende uitwerking met veel bedreigingen als gevolg. Al die ongeremdheid tegenwoordig....
Zoals nu bij van Veen die zich lam is geschrokken van de hatemails etc.
Als die komen van aanhang van de PVV doen ze de naam van de partij schromelijk tekort. Als Moslims tegen forse kritiek op aspecten van hun interpretatie van de Islam moeten kunnen en op hun integratie, dan moeten criticasters met forse kritiek op PVV dat ook kunnen uiten, terechte opmerkingen of onterechte. Te zot voor woorden al die (massale) bedreigingen of scheldpartijen, i.p.v. normaal debat met argumenten in reacties,