‘Zandvoorters hebben motorolie in hun aderen’

Sinds de terugkeer van de Formule 1 in 2021 krijgt Zandvoort elk jaar een weekend lang ruim 300.000 racefanaten over de vloer. Na afloop van de races kunnen ze terecht bij de feesten in het dorp. Hoe regelt de gemeente dat en wat zijn de gevolgen voor het dorp? ‘Het is een uniek visitekaartje.’  

Las Vegas

Rij zes weken voor het raceweekend richting zee en je ziet de knalgele routeborden voor de leveranciers van de F1 al prominent langs de weg. De races mogen dan slechts drie dagen duren, de voorbereidingen strekken zich uit over het hele jaar. Hoe houd je je als kleine kustgemeente staande tegenover het Formula One Management, gewend te dealen met circuitsteden van het formaat Sjanghai, Las Vegas en Miami? Wat vergt dat van de Zandvoortse ambtenaren en het lokaal bestuur?

Klein team

De kustgemeente heeft voor de Formule 1 een klein projectteam van vier à vijf kernmedewerkers. ‘Die doen het naast hun andere werkzaamheden’, zegt Moolenburgh. ‘Daaromheen zit een kring van vergunningverleners, mobiliteitsdeskundigen enzovoort. Ook allemaal mensen die de Grand Prix erbij doen. Ik heb een veiligheidsmanager, die er ongeveer een derde van zijn reguliere baan aan kwijt is. In totaal praat je over tientallen mensen die zich bezighouden met het evenement.’

Gefuseerd

Een voordeel was dat de terugkeer van de Formule 1 naar Zandvoort bekend werd op een moment dat het kustdorp (17.000 inwoners) ambtelijk net was gefuseerd met het tien keer zo grote  Haarlem, in 2018. ‘Ik zou anders geen idee hebben hoe je dit als kleine zelfstandige organisatie had moeten trekken’, zegt Moolenburgh. ‘We waren in 2021 het eerste evenement dat in coronatijd door mocht gaan. Het kostte heel veel capaciteit om daarover goed te communiceren met de omgeving: van alle ondernemers in het gebied tot de jeu-de-boules-club waar alle bezoekers langs moeten.’

Motorolie

Aan steun onder de bevolking ontbrak het niet. ‘Zandvoorters hebben motorolie in hun aderen’, zegt de eveneens aangeschoven adviseur bestuurscommunicatie Walter Sans. ‘Ze waren heel blij dat de races na 35 jaar terugkeerden. Maar ze kregen wel te maken met beperkingen in de vorm van wegen die worden afgesloten.’

Ringenstructuur

‘Je sluit een weekend lang een compleet dorp af’, vult Moolenburgh aan. ‘Daarvoor is een ringenstructuur bedacht. Alleen als je hier woont, kom je er nog doorheen. We zijn nu bezig met het uitgeven van de doorlaatbewijzen voor de race van dit jaar. Het eerste jaar zaten er nog kinderziektes in en stond de telefoon in het gemeentehuis roodgloeiend. Nu raakt iedereen eraan gewend.’

Daverend succes

Editie één werd ondanks corona en het verzet van de milieubeweging een daverend succes. Hoe hield Zandvoort zich staande tegenover de vergaande eisen van Formula One Management? ‘Het is een heel machtige en krachtige organisatie’,  beaamt Moolenburgh, ‘die het recht verkoopt om de races te organiseren. In Nederland is dat aan de Dutch Grand Prix, met drie aandeelhouders: het circuit van Zandvoort en twee sportmarketingbureaus. Ons aanspreekpunt als gemeente is die landelijke organisatie. De vergunning wordt door ons ook verleend aan de Dutch Grand Prix. Met die internationale club hebben we eigenlijk maar heel weinig te maken.’

Looproute

Aan de vergunningverlening is de afgelopen vier jaar volgens Moolenburgh niet veel gewijzigd. ‘Bij de eerste editie liep de looproute richting het circuit snel vol. Toen is besloten om een alternatieve route langs de boulevard open te stellen om zo het publiek te spreiden. Dat werd een blijvertje. Bij de tweede editie kregen we net als heel Nederland te maken met een tekort aan beveiligers. De organisatie kreeg met moeite de capaciteit op orde. Dat zijn de onderwerpen die je meeneemt in een evaluatie.’

Feesten

Op het circuit, leert de ervaring, ontstaan weinig problemen. ‘Het is een vrij overzichtelijk geheel’, zegt Moolenburgh. ‘Er komen per dag 100.000 bezoekers mensen, over het algemeen keurig publiek. Tegelijkertijd loopt ons dorp gedurende de dag langzaam vol met mensen die hier in het raceweekend willen komen feesten. Dat bezoek laat zich veel minder reguleren, want je hoeft geen kaartje te kopen om in het centrum te mogen staan. Zeker in de avonduren is het bomvol. Mensen drinken, dat kan soms wat grimmig worden, maar over het algemeen is de sfeer goed.’

Drankverkoop

Een van de maatregelen die de gemeente na de tweede editie nam, is dat de drankverkoop vanuit de retail vanaf drie uur ’s middags werd stilgelegd. ‘Er kwamen hele kratten Bacardi de slijter uit, zogenaamde MAXimale aanbiedingen. Die beperking heeft vorig jaar echt uitgemaakt en zullen we voor de komende editie handhaven.’ De gemeente besloot ook de openingstijden van de horeca (‘normaal tot diep in de nacht’) tijdens de drie racedagen te beperken. Moolenburgh: ‘Om twaalf uur gaat buiten de muziek uit. Een uur later moeten alle cafés leeg zijn. Daar werkt de horeca vrijwillig aan mee.  We moeten tijdens de grandprix heel veel politiecapaciteit inzetten, die agenten moeten ook slapen.’

Trots

Drie keer Max-mania leidt inmiddels tot blijvende effecten in het kustdorp, ook als de racekaravaan allang weer is vertrokken. Moolenburgh noemt de financiële input die de Formule1 teweegbrengt. ‘De hotels zitten rond de racedagen helemaal vol.’ De naamsbekendheid: ‘Er komen nu door het hele jaar heen mensen naar Zandvoort en je hoort talen die je hier voor corona niet hoorde, zoals Portugees en Chinees.’ En tot slot doet de Formule 1 doet ook wat met de trots van zijn dorp. ‘Tijdens het raceweekend zie je overal geblokte vlaggen hangen. Die saamhorigheid vind ik onbetaalbaar.’

Dit is het derde deel in een serie over gemeenten en zomerevenementen. Lees het hele verhaal deze week in BB15.