Tubbergen wist al van dwangoptie

De gemeente Tubbergen wist al ruim twee maanden dat ze mogelijk gedwongen zou worden om een asielzoekerscentrum te huisvesten in Albergen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft de gemeente daar herhaaldelijk voor gewaarschuwd. Dat blijkt uit documenten die RTV Oost heeft ontvangen na een Woo-verzoek.

Overrompeld

‘Het kwam als een totale verrassing. We zijn overrompeld’, zegt wethouder Ursula Bekhuis van Tubbergen als staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) op 16 augustus 2022 bekendmaakt dat hij hotel 't Elshuys in Albergen heeft aangewezen als toekomstig asielzoekerscentrum, memoreert de omroep. Voor het eerst in Nederland passeert het kabinet een gemeente om opvangplekken voor asielzoekers te creëren. In het dorp Albergen wordt avondenlang geprotesteerd bij het toekomstige azc en de gemeente en de staatssecretaris staan in alle media-aandacht lijnrecht tegenover elkaar.

Dwangoptie

Maar achter de schermen hebben de gemeente en het COA dan al maandenlang gesprekken over het hotel in Albergen als locatie voor een azc. Die gesprekken starten al in april 2022. In eerste instantie staat het Tubbergse college ‘niet direct afwijzend’ tegenover  plannen voor een azc, maar het aantal van 200 asielzoekers dat het COA er wil onderbrengen leidt al snel tot zorgen. Het COA houdt vast aan het hotel en legt begin juni de ‘dwangoptie’ op tafel. Niet lang daarna zet een COA-bestuurder de wethouder onder druk om het college een uitspraak te laten doen over de asielopvang. Als het college niet meewerkt, kan het rijk ‘dwingend instrumentarium’ inzetten.

Aanwijzing

De gemeente wil niet meewerken en verandert niet van standpunt nu het op de hoogte is van het dwanginstrument. Omliggende gemeenten zijn ook geïnformeerd over de dwangoptie en kunnen die ‘goed volgen’. Op 18 juli wordt het proces door het COA in gang gezet en begin augustus krijgt het groen licht van de betrokken ministeries voor de verplichte aanwijzing. Daarna begon de commotie. Bijna een half jaar later staat het hotel nog steeds leeg, al verwacht het COA voor de zomer er de eerste asielzoekers te kunnen huisvesten, meldt RTV Oost.

Geen dwang

De omroep confronteert ook de gemeente Tubbergen met de uitkomsten van het Woo-verzoek, die overigens pas na vijf maanden werden toegestuurd. Volgens de gemeente heeft het rijk inderdaad de invoering van de dwangwet besproken, ‘maar deze was op het moment dat dit speelde nog niet ingevoerd’. De gemeente was in de veronderstelling ‘dat wij in gesprek waren met het COA over een mogelijke oplossingsrichting’ en stelt dat ‘er geen enkele dwang door het COA is toegepast in de contacten’. ‘Door de wethouder is aangegeven dat de gemeente de locatie niet geschikt vindt voor grootschalige opvang van asielzoekers.’ Later dacht de gemeente dat het COA geen interesse meer had in het hotel. ‘Ze waren ook in gesprek met andere gemeenten, dus dat leek aannemelijk.’