Weinig steun voor Gelderse herindelingsplannen

Onder de bevolking van zowel Scherpenzeel als Barneveld is weinig enthousiasme voor de provinciale plannen om beide gemeenten samen te voegen. Slechts een vijfde van de inwoners uit Scherpenzeel en een op de zeven Barnevelders vinden herindeling een goed plan. Dat blijkt uit onderzoek dat Kieskompas in opdracht van de provincie Gelderland heeft uitgevoerd.

Meer tegenstanders

Bijna de helft van de Scherpenzelers (48 procent) ziet niets in een herindeling; van de Barnevelders is een kwart tegenstander. Onder bepaalde voorwaarden − zoals inspraak van bewoners, behoud en verbeteren van voorzieningen, minimaal hetzelfde dienstverleningsniveau en gezonde gemeentefinanciën − vindt 36 procent van de Barnevelders en 21 procent van de Scherpenzelers de herindelingsplannen acceptabel.

Weinig vertrouwen

Onder de inwoners van beide gemeenten is echter weinig vertrouwen dat die voorwaarden ook worden gerealiseerd. ‘Wie minder vertrouwen heeft in het provinciale bestuur, vindt de voorgenomen samenvoeging vaker een slecht plan én verwacht minder vaak dat het herindelingsontwerp zal worden waargemaakt’, concluderen de onderzoekers verder. Het vertrouwen in de provincie is onder Scherpenzelers beduidend minder dan onder Barnevelders.

Slecht plan

Meer dan de helft van de inwoners uit Scherpenzeel heeft (heel) weinig vertrouwen in het provinciebestuur. In Barneveld heeft drie op de tien inwoners (heel) daar weinig vertrouwen in. Minder dan drie op tien Scherpenzelers en Barnevelders heeft (veel) vertrouwen in het bestuur van Gelderland. Opvallend is dat de Scherpenzelers die meer vertrouwen in het provinciaal bestuur hebben, minder vertrouwen hebben in het gemeentebestuur en vice versa. In Barneveld hebben inwoners die vertrouwen hebben in het provinciebestuur, ook vertrouwen in het gemeentebestuur.  ‘Scherpenzelers die de voorgenomen samenvoeging een goed plan vinden, hebben gemiddeld meer vertrouwen in het provinciale bestuur, en minder in het gemeentelijk bestuur. Scherpenzelers die de samenvoeging een slecht plan vinden, hebben juist gemiddeld weinig vertrouwen in het provinciaal bestuur, en veel vertrouwen in het gemeentelijk bestuur’, aldus de onderzoekers. Het college van Scherpenzeel is fel tegenstander van een herindeling en wil een fusie koste wat kost voorkomen.

Machteloos en gefrustreerd

De herindelingsplannen leven meer onder de inwoners van Scherpenzeel dan bij inwoners uit de buurgemeente. Bijna acht op de tien Scherpenzelers geeft aan de fusieplannen ‘vrij goed’ of ‘op de voet’ te volgen; onder Barnevelders houdt bijna iets meer dan vier op de tien het proces goed in de gaten. Veel Scherpenzelers (vooral tegenstanders van een herindeling) voelen zich bezorgd, gefrustreerd, boos en machteloos over de herindelingsplannen. Die emoties spelen veel minder onder Barnevelders. Een meerderheid van de Scherpenzelers verwacht na een herindeling slechter af te zijn, behalve als het gaat om de economische ontwikkeling en de woonomgeving. De meeste Barnevelders verwachten dat er niets zal veranderen. Vier op de tien inwoners van Barneveld vrezen echter dat de financiële situatie van de gemeente zal verslechteren en dat de lokale lasten zullen stijgen.  

Eerdere inwonerspeiling

Aan het onderzoek van Kieskompas hebben 925 mensen meegedaan; 400 Scherpenzelers en 525 Barnevelders. Het onderzoek is tussen 25 maart en 1 april gehouden. De resultaten van het  onderzoek zijn representatief naar geslacht, leeftijd, opleiding en stemgedrag tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Toch stellen de onderzoekers de uitkomsten niet zo zeer op precieze getallen te beoordelen, maar ‘te lezen als trends en grove gemiddelden’. Uit een vorige maand gehouden inwonerspeiling onder Scherpenzelers bleek 82 procent van de stemgerechtigden voor behoud van zelfstandigheid te zijn en 15 procent voor herindeling. Drie procent had er geen mening over. Aan die peiling, die op initiatief van de gemeente is gehouden, deden een krappe 6.000 mensen mee; 77 procent van het aantal stemgerechtigden.