VNG-voorzitter nu ‘echt boos’ over onderbesteding

VNG-voorzitter Jan van Zanen heeft twee grote zorgpunten als hij naar de Miljoennota kijkt. Hij is zeer ontevreden over dat er nog geen structureel oplossing is voor de jeugdzorg en hij nu echt boos over dat er voor het derde opeenvolgende jaar sprake is van onderbesteding, waardoor gemeenten minder te besteden hebben. ‘Het geld stroomt als water over de rand, maar bij ons staat het tot aan de lippen.

Zorgpunten
Warme woorden over de zorg hoorde VNG-voorzitter Jan van Zanen in de Troonrede, maar hij heeft vooral twee grote zorgpunten. Hij wijst er in eerste instantie op dat er in juni afspraken zijn gemaakt over de jeugdzorg. ‘Die zorgen zijn incidenteel opgelost, maar er is nog geen structurele oplossing, terwijl de bewijzen voor onze zorgen harder en concreter worden. Daar moet echt boter bij de vis, want gemeenten zitten in de knel. De afgelopen jaren is er veel te veel op bezuinigd. En dat moeten we nu corrigeren.’

Onderbesteding
Daar is Van Zanen dus zeer ontevreden over, maar echt boos is hij over het feit dat in miljoenennota voor het derde opeenvolgende jaar sprake is van onderbesteding. ‘Dat heeft enorme effecten op de financiële positie van gemeenten. Als de financiële situatie van het rijk beroerd is, dragen gemeenten ook die last. We hebben toen fiks bijgedragen om de financiële tekorten te helpen oplossen. Nu is er al drie of vier jaar sprake van een upswing. Ik was er zelf bij, met de onderhandelaars en het kabinet is afgesproken: we handhaven de trap-op-trap-af-systematiek en er komen meer uitgaven. Met een  fiks acress zouden we ‘trap op’ krijgen. Dat ging het eerste jaar mis door onderbesteding. Dat kan dan nog, maar dit is het derde jaar. Daar ben ik echt boos over.’

Begroting sluitend maken
Achter de schermen sprak de VNG-voorzitter al met premier Rutte en staatssecretaris van Financiën Menno Snel. ‘Ik zei: dit kan zo niet langer. Kijk naar Culemborg, Renkum, Den Haag, alle gemeenten hebben er last van. Houd daar eens mee op. Wij moeten onze begroting in één jaar sluitend hebben en hebben niet de mogelijkheden om de lasten te verhogen. Ja, via de ozb, maar het blijven peanuts. Het enige middel dat we hebben is het versoberen van de voorzieningen. In tijden van economische malaise snapt iedereen dat. Maar ook nu staat bij ons het water aan lippen. Daar ben ik not amused over. Bibliotheken moeten sluiten. Dit valt niet uit te leggen.’ Volgens Van Zanen realiseert het kabinet zich dat. ‘Er staan prachtige zinnen over in de Miljoenennota. Ze doen het ook niet bewust. We gaan verder onderhandelen.’

‘Ondermijning’
Het woord ‘ondermijning’ heeft Van Zanen niet gehoord in de Troonrede. Wel woorden over politie, democratie en rechtsstaat. Er komt aandacht voor. De regioburgemeesters, waar ik er één van ben, hebben er een stevige brief over geschreven. De minister heeft al gezegd dat hij het snapt en graag een structureel ondermijningsfonds wil, maar ik heb het nog niet gehoord.’ Het investeringsfonds kwam wel aan bod, maar daarvan wil Van Zanen eerst zien hoe het uitwerkt, al noemt hij het wel een kans voor verschillende sectoren. ‘Maar we moeten ons hiermee niet in slaap laten sussen wat betreft het probleem van onderbesteding en de problemen in het sociaal domein. Ik ben strijdbaar.’