Creatieve sector gedijt in krimpregio's

Krimpregio’s hebben nauwelijks last van leegstaande vierkante meters kantoorvloeren. Nichebedrijven vormen de voorbode van een nieuwe plattelandseconomie.

Nieuwe schwung aan gemeenschap
Op formele en informele werklocaties op het platteland van Noord-Nederland en het verstedelijkte gebied van Zuid-Limburg nestelen zich creatievelingen en nichebedrijven. Ze geven nieuwe schwung aan lokale gemeenschappen. Cottage industries worden ze genoemd: gespecialiseerde kleine bedrijven die ondanks hun perifere ligging zijn aangesloten op ‘de grote wereld’, doordat ze locatieonafhankelijke producten en diensten aanbieden – soms zelfs als micromultinationals.

Landschap inspireert ZZP'ers
Voor E&E Advies deed Wim Bakkerbegin dit jaar onderzoek naar cottage industries in het Groningse De Marne en het Friese Dongeradeel. De Kamer van Koophandel en de provincies Friesland en Groningen financierden het, mede omdat de uitkomsten misschien te gebruiken zijn voor andere krimpregio's. ‘Het gaat heel vaak om zzp'ers die kiezen voor wonen en werken op het platteland, omdat de landschappelijke kwaliteiten hen inspireren’, zegt Bakker. ‘Het zijn mensen waarbij de grens tussen wonen en werken vaag is. Juist in krimpgebieden kunnen ze goed terecht, omdat er oude schoolgebouwen, winkels of boerderijen vrijkomen waar ze precies vinden wat ze zoeken. En dankzij een goede ICT-infrastructuur is afstand volstrekt onbelangrijk.’
 

Werkgelegenheid toegenomen

Uit het onderzoek blijkt dat het aantal cottage industries in De Marne en Dongeradeel tussen 2000 en nu met tientallen procenten is gestegen. Terwijl de werkgelegenheid in de twee gemeenten in diezelfde periode toenam met 4,2 procent, groeide de werkgelegenheid in de cottage industries met 31 procent. De verwachting is dat de groei de komende jaren nog explosief zal toenemen. ‘Het is vreemd dat er zo weinig focus is op dit type bedrijven’, zegt Bakker, ‘ze zijn de voorbode van de nieuwe plattelandseconomie.’
 
Van buiten 

De helft van de cottage industry ondernemers in De Marne en Dongeradeel blijkt van buiten te komen. ‘Het zijn mensen die zich zakelijk weliswaar oriënteren op Randstad of verder weg, maar die lokaal voor nieuw leven in de brouwerij zorgen’, zegt Bakker.

Weinig leegstand

Uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) blijkt dat het kantoorleegstand in krimpgebieden wel meevalt. Ook de toekomst ziet er niet al te somber uit. Landelijk staat momenteel 14,5 procent van alle kantoorruimte leeg. In Noord-Nederland en Limburg is dat 10 procent. In Zeeland slechts 3 procent, dat is minder dan de normaal geachte frictieleegstand van 5 procent. Terwijl het totale aantal banen in de krimpregio's tot 2020 afneemt, groeit de werkgelegenheid voor kantoorbanen als gevolg van de verdere verdienstelijking van de economie.