Verplichte kost voor links

Om een uur of kwart voor negen werd ik al gebeld door een man die mij met trillende stem meldde dat hij net langs het dode lichaam van Theo van Gogh was gefietst. Hij was eigenlijk op weg naar de bakker voor een halfje bruin. Hij had de schoten gehoord en de messen gezien, en hij begreep dat deze moord een nieuwe waterscheiding in de Nederlandse politiek betekende, net als tweeëneenhalf jaar eerder de moord op Fortuyn.

De man die mij belde was Martin Bosma. Kort daarna ging hij voor Geert Wilders werken, het Kamerlid dat net voor zichzelf was begonnen en vanaf die dag met een permanente stoet van beveiligers om zich heen door het leven moest. Bosma was de eerste die bij Wilders op een zolderkamertje ging zitten, en niet alleen politiek secretaris (of zoiets) was maar ook hoofd aanvoer van koffie en thee. Hij deed het voor een stagevergoeding van 500 euro per maand. Sterker nog: hij heeft het al die jaren volgehouden.

Martin Bosma is het politieke genie achter Geert Wilders. Het zou mij niet verbazen wanneer toekomstig historisch onderzoek zou uitwijzen dat hij de auteur is van de geruchtmakende speeches die Wilders de afgelopen jaren heeft uitgesproken, inclusief begrippen als ‘kopvoddentax’. Bosma was journalist en heeft in de Verenigde Staten gewoond waar hij in New York o.a. in de keuken van de verkiezingscampagne van Bill Clinton heeft gekeken. Hij weet dus hoe je dat doet: een stukje schrijven waar heel Nederland nog lang over napraat.

Bosma heeft zich de afgelopen jaren op de achtergrond gehouden. Hij opereerde vanuit de coulissen. Maar nu heeft hij een dik boek geschreven dat hij morgen in de oude zaal van de Tweede Kamer presenteert. Dat is op zich al veelbetekenend. Bosma heeft de PVV gecoacht in de lange jaren van de eenzame tocht door de woestijn. Maar nu staat hij, zes jaar later, met zijn memoires in de hand in het centrum van de politieke macht. Het ziet er zelfs naar uit dat de timing perfect is. Morgen kan zo maar ook de dag zijn waarop de PVV een regeer- en gedoogakkoord met CDA en VVD bekendmaakt.

Het boek van Bosma (De schijnelite van de valse munters; uitgeverij Bert Bakker) is opmerkelijk. Er is al een derde druk, en het boek is, met die ouderwetse typemachineletters op het omslag, vormgegeven als een links pamflet uit de jaren zestig of zeventig. De ondertitel luidt: ‘Drees, extreem rechts, de sixties, nuttige idioten, Groep Wilders en ik’. Daarmee is al veel gezegd. Het boek biedt niet alleen een uniek inkijkje in de Nederlandse politieke keuken, en is alleen al om die reden onmisbaar, maar heeft ook een scherpe politieke boodschap. En die boodschap komt erop neer dat een rechtse partij als de PVV eigenlijk de taken heeft overgenomen waar links zich vroeger met zoveel overtuiging placht te kwijten. Het boek is een lofzang op de oude Drees en Jacques de Kadt (beiden ex-PvdA). Bosma, als linkse bekeerling, is eigenlijk de enige echte neoconservatief in de Nederlandse politiek.

Het is de PVV, zo betoogt Bosma, die nu opkomt voor de positie van vrouwen en homo’s en voor de positie van autochtonen in de slechte wijken. Het boek is één groot vraagteken bij de keuzes die links, door de klap die het na 1968 heeft opgelopen van de weg-met-ons-malle-molen, vanaf de jaren zeventig heeft gemaakt. Zoals links toen het communisme vergoelijkte, zo vergoelijkt het nu de islam. Het is van rood groen geworden. En ze zijn Hitler rechts gaan noemen en hebben daarmee de truc bedacht om alles wat rechts is direct in de verdachte sfeer van het bruine gevaar te trekken.

Bosma heeft het allemaal levendig en vol zelfvertrouwen opgeschreven. Bewust trekt hij de zaak een beetje scheef. De PVV heeft niet veel anders gedaan in de Nederlandse politiek. Er zijn al heel veel mensen boos geworden op Bosma, mensen als Madeleine van Toorenburg van het CDA (die, naar eigen zeggen, echt niet onder druk van de PVV door haar partij is afgedankt als woordvoerder integratie) en oud-minister Plasterk van de PvdA (die in de pen klom om Bosma’s visie op de islam op de opiniepagina van de Volkskrant te bestrijden).

Maar als ik links was zou ik Bosma’s boek vooral als verplichte kost beschouwen. Omdat ik me zo langzamerhand zou afvragen waarom al die kiezers weglopen, en waarom die politiek van ontkenning en demonisering de afgelopen jaren niet heeft gewerkt. Op de vraag waarom gewone Nederlanders daar niet meer intrappen, geeft het boek van Bosma een overtuigend antwoord.