Vernieuwd Parkstad gaat krimp te lijf

‘Slagkracht voor de uitvoering van een regionale herstructurering krijg je alleen als gemeenten over de eigen grenzen heen willen kijken. Die bereidheid is nu formeel vastgelegd. Een unieke gebeurtenis.’ Burgemeester Toine Gresel (PvdA)van Heerlen, tevens voorzitter van de Parkstad Raad, is een tevreden man. Er gaat volgend jaar een nieuwe organisatie onder leiding van een fulltime voorzitter of directeur aan de slag voor de regio waar het inwonertal de komende 25 jaar met 55.000 zal dalen. Vele duizenden woningen slopen, dat gebeurt nu al.

Maar tegelijk zijn nieuwe plannen, meer tempo en een strakke hand in de uitvoering nodig om Parkstad, met nu nog 245.000 inwoners, aantrekkelijk te houden. ‘De keuzes die je moet maken en het enorme kapitaal dat je voor de herstructurering bijeen moet brengen, dat kun je niet langer aan de dorpspolitiek overlaten. Daarvoor moet je regionaal handelen’, zegt ook de Landgraafse wethouder Andy Dritty (Ruimtelijke Ordening, Burger Belangen).

Het ‘Pact van Parkstad’ dateert van april dit jaar. Toen besloten de colleges van de zeven Parkstadgemeenten om het uit 1999 bestaande samenwerkingsorgaan Parkstad van een beleids- en discussieclub om te bouwen naar een ‘uitvoeringsorganisatie’. Die moet werk maken van de plannen voor betere infrastructuur en openbaar vervoer, de inrichting van Heerlen tot hét stadscentrum van Parkstad, en het opvangen van de de krimp.

Gresel: ‘Dit laatste is een complexe opgave die het vermogen van individuele gemeenten overstijgt en steeds om beleidsaanpassingen vraagt. Herindeling had een optie kunnen zijn, maar is nu niet haalbaar. Vandaar het model om binnen een uitvoeringsorganisatie intensief met elkaar samen te werken en knopen door te hakken.’ Daarbij komen volgens Gresel vragen aan de orde als: waar moeten in een vergrijzende regio nieuwe woningen, scholen of zorgcentra komen? Welk winkelcentrum vernieuw ik en in welke gemeente laat ik dat achterwege?

Topteam

‘Nu maakt iedere gemeente dat voor zich uit. Dat kan straks niet langer. Je moet met elkaar afstemmen. Dat vraagt om die overheveling van bevoegdheden. Dat was ook de aard van het het advies in juni door het Topteam Krimp, van Dijkstal en Mans.’ Deze week namen de raadsleden van de acht gemeenten van Parkstad unaniem het voorstel van hun colleges over om verstrekkende mandaten op het gebied van de herstructurering over te dragen aan een nieuw algemeen bestuur van de Parkstad Raad, met daarin bestuurders en en raadsleden uit deelnemende gemeenten.

De gemeente Nuth, die in 2003 uit de samenwerking stapte, is opnieuw tot Parkstad toegetreden. De details van de nieuwe organisatie worden uitgewerkt in een nieuwe gemeenschappelijke regeling (Wgr). Die wordt in januari 2010 nog aan de colleges en raden voorgelegd. Het kabinet zegde de regio onlangs 12 miljoen euro toe om de krimp op te vangen. De gemeenten besloten tevens een fonds van 10 miljoen euro bijeen te brengen. Dritty: ‘Zonder inbreng van eigen geld hoef je bij het Rijk of Europese fondsen niet aan te kloppen.’