EU-verkiezingen mikpunt van desinformatie

Terwijl Nederland vandaag kiest – de overige lidstaten op 7, 8 en 9 juni –, wordt er volop desinformatie over de Europese verkiezingen verspreid in pogingen om de stembusuitslag te beïnvloeden.

Probleem

‘We zien dat bestaande pogingen met bestaande fakeverhaallijnen om het democratisch proces te verstoren, worden versterkt’, zegt Delphine Colard, de plaatsvervangend woordvoerder van het Europees Parlement. Vaak gaat het via fakenieuwswebsites die het nieuws naar de sociale media duwen en zo burgers beïnvloeden. Van die Europese burgers vindt overigens 81 procent desinformatie een probleem voor de democratie.

Pro-Kremlin

Met desinformatie proberen statelijke en non-statelijke actoren – vaak pro-Kremlin – democratische processen te verstoren. ‘Het zijn pogingen om burgers te ontmoedigen en angst aan te jagen’, aldus Colard. ‘Ook is het een poging om politieke doelwitten minder goed te laten functioneren.’

Sociale media

De Europese Unie was in april en mei het onderwerp waarover de meeste desinformatie werd verspreid, zegt het European Digital Media Obervatory (EDMO) dat samen met 34 partnerorganisaties  strijdt tegen desinformatie. Met de 15 procent van het totaal aan desinformatie op sociale media streeft de EU onderwerpen als het conflict in het Midden-Oosten en (nog steeds!) COVID19 met respectievelijk 9 en 6 procent voorbij op de sociale media.

Lage opkomst

Zo gaat in Italië het fakeverhaal op TikTok en Facebook rond dat een lage opkomst een mandaat zou geven voor een referendum over de exit van een lidstaat uit de EU. Hoewel dat niet klopt, zou dat toch het handelen van mensen die hun nieuws van die kanalen halen kunnen beïnvloeden.

De DDoS-aanvallen op de websites van het CDA, PVV en FvD  op de verkiezingsdag waren het doelwit van hackers. Hun sites waren uren onbereikbaar vanwege de aanval.

Factchecking

De EU zet volop in om desinformatie tegen te gaan, bijvoorbeeld via het ontwikkelen van wetgeving waardoor er meer toezicht is op onlineplatforms. De bijzondere parlementaire commissie tegen buitenlandse inmenging adviseerde onlangs om de hele samenleving te betrekken bij de strijd tegen desinformatie. Het Europees Parlement zet in op het verhogen van mediageletterdheid, factchecking en mediapluriformiteit. Verder werken Europese instituties en nationale overheden samen bij het tegengaan van desinformatie door bijvoorbeeld sites uit de lucht te halen.

Overigens zien de Europese burgers niet alleen maar desinformatie. De campagne van het Europees Parlement om kiezers naar de stembus te krijgen, is de afgelopen weken meer dan 500 miljoen keer bekeken.