Procedure benoeming dijkgraaf te rommelig

De commissaris van de koning zou een rol moeten krijgen in benoemingsprocedures van dijkgraven. Dat zou een einde kunnen maken aan rommelige procedures bij de waterschappen.

Knelpunten

Het betrekken van de commissaris van de koning (cdk) bij (her)benoemings- en ontslagprocedures van voorzitters van de waterschappen staat in een gezamenlijk advies van onder meer de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (I&W), Binnenlandse Zaken en de Unie van Waterschappen. Die commissie deed onderzoek naar knelpunten in de huidige procedure.

Ondemocratisch

De huidige procedure bij de waterschappen geeft redelijk wat knelpunten, zoals beperkte expertise en vooral onduidelijkheid. Voorzitters ervaren mede daardoor een onnodig lange doorlooptijd en rommelige procedures situaties bij hun (her)benoeming en ontslag. Soms krijgen kandidaten niet of nauwelijks te horen waarom zij niet zijn geselecteerd. Ook over de bemensing van de vertrouwenscommissie zijn de spelregels lang niet altijd goed vastgelegd. Zo wilde de coalitie in een waterschap de vertrouwenscommissie in meerderheid laten bestaan uit coalitiepartijen. De oppositie beschouwde dat als ondemocratisch en stuurde een brief naar de cdk, maar die kon vervolgens geen rol spelen.

Transparanter

De commissaris van de koning heeft immers geen rol in de huidige procedure om tot een aanbeveling te komen bij een nieuwe voorzitter van een waterschap. Hoe het Algemeen Bestuur van het waterschap tot die aanbeveling komt, is aan hen. In de praktijk blijkt daar vaak een bureau voor in de arm te worden genomen. Dat staat echter nergens beschreven.

Er is volgens de commissie duidelijk behoefte aan meer uniformiteit en ondersteuning in de (her)benoemingsprocedure. Dat zit hem dan in het standaardiseren van de procedure, het versterken van de rol van de cdk en het verbeteren van de communicatie. Dat alles kan bijdragen aan een efficiënter, transparanter en consistenter benoemingsproces, waardoor de gesignaleerde knelpunten naar verwachting verdwijnen. Veel zou wat dat betreft kunnen worden overgenomen van hoe een en ander bij burgemeestersbenoemingen is geregeld.

Feedback

Klankbordgesprekken over het functioneren van de dijk- of watergraaf met de cdk zouden eveneens een welkome aanvulling zijn op de huidige procedure. Wederom verwijst de commissie naar hoe de commissaris bij gemeenten optreedt: daar spreekt deze, namens de Kroon, in ieder geval na één jaar, na drie jaar en na vijf jaar van de (her)benoeming met de burgemeester over het functioneren. Zo’n informeel klankbordgesprek biedt volgens het commissierapport de mogelijkheid om met de cdk te sparren over de opgaven binnen het waterschap en feedback te krijgen. Ook bij integriteitsvraagstukken bij waterschappen zou de cdk een rol kunnen worden toebedeeld, bijvoorbeeld als bemiddelaar dan wel als sparringpartner.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week.