Simpele taal kan niet altijd

Volgens deskundigen van het genootschap Onze Taal is vereenvoudiging niet altijd de oplossing, omdat er dan soms noodzakelijke nuances verloren gaan. Als voorbeeld noemt tekstwetenschapper Jan Renkema de uitgave ‘De Grondwet in eenvoudig Nederlands’. Deze zou in vergelijking met de gewone Grondwet echt te onnauwkeurig zijn. Volgens Renkema blijft de eis van juridische precisie altijd op gespannen voet staan met de eis ‘begrijpelijk voor iedereen'.

Bij tekstvereenvoudiging moet de tekst ook aansluiten op de voorkennis van de lezer. De onderzoekers Carel Jansen en Leo Lentz vinden dat die voorkennis moeilijk in formules is te vatten en dat daarom het meten van de moeilijkheid van een tekst ook veel lastiger is dan gedacht. Volgens een recente meetmethode zou bijvoorbeeld slechts 15 procent van de volwassen Nederlanders Pinkeltje begrijpen.

Toespraakdeskundige Jaap de Jong wijst er tenslotte op dat bij een formele tekst als de Troonrede ‘Nijntje-taal’ niet op zijn plaats is. ‘Zinnetjes als ‘Dat is mooi’ klinken al snel enigszins belachelijk uit de mond van de vorstin’, aldus De Jong.

Wouter de Koning, taaladviseur van de gemeente Den Haag, merkt op dat de onderzoekers helemaal geen voorbeelden noemen van overheidsteksten die door de overheid zijn versimpeld. ‘Het gaat om bewerkingen van overheidsteksten door derden. De eerste twee voorbeelden zijn afkomstig van BureauTaal en de Wereldomroep herschreef de Troonrede.’

De gemeente Den Haag kiest voor duidelijke taal. De Koning: ‘We vinden dat de inwoners van onze stad recht hebben op goede service en duidelijkheid en gaan dus door met het project 'Helder Haags'. Uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg blijkt dat onze brieven steeds beter worden begrepen. Ambtenaren gaan zelfs vrijwillig op cursus, omdat ze het belang van duidelijke taal inzien.’