SGP voor de rechter

Het probleem is alleen: je moet Menno een beetje kennen, en als hij zegt dat de SGP haar vrouwenstandpunt zal blijven verdedigen en als de nood aan de man komt op de kandidatenlijst op 1 Van der Vlies zal zetten, op 2 mevrouw Van Der Vlies, op 3 Van der Staaij en op 4 mevrouw Van der Staaij, dat hij dan geen nieuw beleid aankondigt maar een grapje maakt. Een journalist van de Telegraaf had dat niet door, en vandaar dat de Telegraaf gisteren op haar voorpagina kopte dat de SGP een verbod op de partij vanwege haar vrouwenstandpunt via slinkse wegen wil omzeilen. Menno de Bruyne kan er zelf vooral hard om lachen, om deze promotie van een grapje tot groot nieuws.

Maar de zaak heeft tegelijk een serieuze kant. Want de SGP staat op 26 februari wel degelijk voor de rechter. De Hoge Raad spreekt zich dan uit over de vraag of de Nederlandse regering stappen moet nemen om de SGP te dwingen vrouwen op de kandidatenlijsten te plaatsen. Zoals bekend is het standpunt van de SGP dat vrouwen wel mogen stemmen en wel lid mogen worden van de partij maar niet namens de partij in enig vertegenwoordigend lichaam zitting mogen nemen. Eerder, in 2006, verloor de SGP al haar subsidie vanwege dit standpunt. Maar die kreeg ze terug, nadat de Raad van State eind 2007 in hoger beroep een uitspraak van de Haagse rechtbank vernietigde.

De belangrijkste overweging van de Raad van State was destijds dat er sprake moest zijn van een evenwichtige afweging, door de rechter en niet door politiek of bestuur, van twee zaken: het verbod op discriminatie en de plicht van gelijke behandeling enerzijds, en anderzijds het recht van politieke partijen om in een democratisch bestel te functioneren en daarmee het gehele electoraat in de publieke besluitvorming te vertegenwoordigen.

De Raad heeft met andere woorden geoordeeld dat de SGP een specifieke bevolkingsgroep representeert waarin anders over de gelijkheid en gelijkwaardigheid van man en vrouw wordt gedacht, en anderzijds ook geoordeeld dat vrouwen in Nederland niet worden gediscrimineerd omdat zij binnen het spectrum van politieke partijen in Nederland lid kunnen worden van een partij die vrouwen op gelijke voet met mannen voordraagt voor vertegenwoordigende functies.

Het ideaal en de norm van de gelijkheid mogen, met andere woorden, de vrijheid niet om zeep helpen. Ik deel het vrouwenstandpunt van de SGP niet, maar vind de uitspraak van de Raad van State helder en goed onderbouwd, en het is dan ook te hopen dat de Hoge Raad niet tot een andere afweging zal komen dan de Raad van State. Niet alleen omdat het niet bevorderlijk is voor de rechtszekerheid wanneer twee hoge juridische colleges op zo’n belangrijk punt tot tegenstrijdige standpunten komen, maar ook omdat de vrijheid van vereniging mij een groot goed lijkt dat niet ten prooi mag vallen aan het activisme van emancipatieclubs. Vrijheid mag niet verloren gaan door de zucht van sommigen om alles gelijk te willen schakelen.

Bart Jan Spruyt