Rustig en ongestoord in Tholen

Als Peter Hoek uit Sint Philipsland 14 jaar geleden was bezweken voor de lokroep van de SGP om assistent van de Kamerfractie in Den Haag te worden, dan was hij nu vast en zeker Kamerlid en steunpilaar van een fragiele regeringscoalitie geweest. Maar hij diende te verhuizen, en dat was een stap te ver. ‘Ik wilde niet weg uit Flipland, waar ik mijn wortels heb als oudste uit een gezin van negen kinderen’, aldus Hoek. En dus ging hij aan de slag bij de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs in het bereisbare Ridderkerk.

 

Om toch de politieke spanning te voelen en zijn geboden bijdrage te leveren aan de samenleving, stortte hij zich op de gemeentepolitiek van Tholen, waarvoor hij vorig jaar na 12 jaar raadslidmaatschap werd beloond met het lidmaatschap in de Orde van Oranje Nassau. De jonge aanvoerder van de Staatkundig Gereformeerde Partij verliet namelijk de gemeenteraad om de plek in te nemen van Karel Heijboer, die 12 jaar wethouder voor de SGP was geweest. Een logische stap voor Hoek na de verkiezingsoverwinning van 3 maart.

 

Van vier naar zes zetels in de gemeenteraad; de SGP was weer de grootste partij op Tholen. Met Peter Hoek (39) aan het roer. Het geheim? Hoek: ‘Jezelf zijn en je niet gek laten maken. We zaten in de afgelopen raadsperiode in een lastige positie. We vielen van zes naar vier zetels en waren niet meer de grootste partij. We verloren een restzetel en fractievoorzitter Rien Klippel was voor zichzelf begonnen als de Reformatorische Fractie Tholen (Klippel werd na 2006 uit de partij gezet na geruchten over zijn privéleven, red.). Een luis in de pels op de rechterflank.

 

De breuk is inmiddels geheeld en hij zit weer voor de SGP in de gemeenteraad, maar 4 jaar lang probeerde Klippel zich te onderscheiden van de SGP. Als je aan dat spelletje meedoet en in de overtreffende trap demagogische verhalen gaat afsteken, dan begeef je je op een hellend vlak. Op Tholen houden we niet van grote verhalen en gepreek. Een korte en duidelijke stemverklaring wordt bij principiële minderheidsstandpunten veel meer gewaardeerd dan een omstandig en gezocht verhaal. Zuiverheid wordt gewaardeerd.’

 

De SGP staat sinds de herindeling in 1971 van Tholen tot één gemeente aan het roer op het Zeeuwse eiland, hoewel het nog nooit de burgemeester leverde. Volgens wethouder Peter Hoek heeft de SGP op Tholen aangetoond een betrouwbare en zuivere bestuurspartij te zijn. Hoek: ‘Die oog heeft voor andere meningen. Daarom hebben we ook nu weer een zo breed mogelijke coalitie gevormd van SGP, CDA, VVD en PvdA. Het mooie van Tholen is dat de verdraagzaamheid en het creëren van draagvlak binnen de achterban én binnen de samenleving heeft geleid tot een stabiele politieke situatie. Het is aan ons om die stabiliteit intact te houden. De gemeente is daar ook bij gebaat. Daarmee kom ik op de bijbelse principes van een rustig en ongestoord leven. Daar is de overheid voor: in een dienende positie de sociale samenhang bevorderen en om uitersten af te zwakken.’

 

SGP-fractievoorzitter in Tholen, Bert van Eenennaam vraagt Peter Hoek weleens hoe hij omgaat met zijn ‘SGPzijn’. ‘”Je maakt als wethouder wel bredere afwegingen”, zei hij mij gisteren nog’. Hoek: ‘Dat klopt. Ik ben niet wethouder voor de SGP, maar voor Tholen. De tien geboden zijn mijn inspiratiebron, maar ik moet als bestuurder óók naar de context kijken. Ik heb heldere uitgangspunten; hoe ik dat in de praktijk vertaal is een constante worsteling. In negen van de tien gevallen ben je gewoon als bestuurder bezig en sta je net als iedere andere wethouder met je voeten in de klei. Wij hebben heldere standpunten, maar het zijn geen wetten van Meden en Perzen die het denken belemmeren.’

 

Als nieuwbakken wethouder in het gemeentehuis van Tholen (ruim 25 duizend inwoners) heeft Peter Hoek geleerd dat je moet blijven investeren in je politieke achterban. ‘Bij een collegewisseling verdwijnen de vanzelfsprekendheden. Je moet actief werken aan lijntjes. Raadsleden hebben een baan, ik heb het zelf jaren gedaan, en dan moet je ook nog eens het zware en ingewikkelde gemeenteraadswerk doen. We nemen als college daarom de dragende fracties mee in zaken waar wij dagelijks mee te maken hebben. Je mag het achterkamertjespolitiek noemen, ik noem het overleg dat ervoor zorgt dat de gemeente goed bestuurbaar blijft. Wij hebben jaarlijks tien informatieve raadsvergaderingen. Het college zorgt voor de invulling. Die bijeenkomsten zijn niet openbaar. Je moet raadsleden de kans geven om alles te vragen en dat gebeurt niet altijd als de pers erbij zit.’

 

Laat de raad zich daarmee niet gijzelen? Peter Hoek: ‘Je moet niet voorkoken, maar wel informeren. Er waren bijvoorbeeld in de commissievergaderingen veel vragen over het verzelfstandigd openbaar onderwijs. Tijdens een informatieve vergadering leg ik uit hoe deze systematiek tot stand is gekomen, in de hoop dat in de begrotingsdiscussie de verhouding tussen het openbaar onderwijs en de gemeente glasherder is. We gaan ook zware discussies krijgen over onderwijshuisvesting. In het primair onderwijs neemt het aantal leerlingen af. De vraag is of we in iedere kern twee of drie scholen in stand kunnen houden. Over zo’n beladen onderwerp praat je tijdens zo’n informatieve raadsvergadering.’

 

Zondag

 

In veel Nederlandse gemeenten is de openstelling van winkels op zondag zo’n beladen onderwerp. Niet op Tholen. Niemand wil hier dat de C1000 en de Spar op zondag opengaan, maar wat nu als een meerderheid in het college daar toch toestemming voor wil geven om van Tholen een toeristische trekpleister te maken.

 

Wat doet Hoek dan? ‘Ik zou met mijzelf in conflict komen als ik zou zeggen: doe maar. Ik heb de ruimte om tegen te stemmen, en dat zal ik ook doen, maar ik stap niet op. Wat bereik je daarmee? Die C1000 gaat toch gewoon open.’ En de SGP-stemmers, zullen zij dat begrijpen? Wethouder Hoek: ‘De meerderheid beslist, zo is het geregeld en zo hoort het ook. Binnen dat systeem opereer ik en kan ik via mijn stemgedrag mijn opvattingen ventileren. Als je dat systeem niet wilt accepteren, moet je je ook niet bezighouden met de politiek. Trek dan maar de gordijnen dicht en ga in een hutje op de hei zitten. Dan kies je voor isolement en voor wereldvreemdheid. We zijn geroepen om onze verantwoordelijkheid te nemen, niet om weg te lopen.’

 

Daarom vindt Peter Hoek de beschuldiging, vorig jaar nog tijdens de coalitiebesprekingen in de Zeeuwse gemeente Reimerswaal gedaan door Leefbaar Reimerswaal, als zou de SGP ‘Taliban-achtige trekjes’ hebben, onzinnig. Hoek: ‘Dat is een karikatuur. Wij werken vanuit de Bijbel en vinden dat de hele samenleving ervan zou profiteren als de tien geboden het ordenend principe werden. Dat is onze overtuiging, maar we dwingen niets af met bommen en granaten. Wij hebben het democratisch stelsel volledig geaccepteerd; sterker we wisten waaraan we begonnen toen de SGP werd opgericht. Je zult geen SGP’er horen roepen dat we moslims of andersdenkenden moeten uitroeien.’

 

Democratisch of niet, door vrouwen het passief kiesrecht te misgunnen, overtreedt de SGP wel het VN-Vrouwenverdrag, meende de Hoge Raad vorig jaar. Sommige SGP’ers zouden ook willen dat vrouwen zich namens de SGP verkiesbaar konden stellen. De secretaris van de SGP-kiesvereniging ‘Groen van Prinsterer’ in Wageningen en koster van de Immanuëlkerk Jan-Willem van Braak hield daarvoor vorig jaar een pleidooi in Binnenlands Bestuur toen zijn partij geen kandidaten kon vinden voor de gemeenteraadsverkiezingen. ‘Het zal ook niet zo lang meer duren of het verbod gaat van tafel. Anno 2010 zijn vrouwen voor de SGP onmisbaar’, zei hij.

 

Als vrouwen het passief kiesrecht in de SGP krijgen en in de Thoolse gemeenteraad worden gekozen, zal Peter Hoek niet uit de partij stappen. ‘Geen enkele reden om de partij de rug toe te keren’, zegt hij. ‘Maar voor mij is het geen grote kwestie. Ik kan mij goed vinden in het compromis om vrouwen wel het lidmaatschap maar niet het passief kiesrecht te geven. Als je de Bijbel erkent, dan is dat de consequentie. Toen wij trouwden, vonden mijn vrienden het maar vreemd dat de man het hoofd van de vrouw is, zoals in het huwelijksformulier staat. Past dat nog wel in de huidige tijd? Ik vertel dan dat de positie van de vrouw anders is, maar niet ondergeschikt. Vanuit die positie zeggen de meeste SGP-vrouwen ook: ik hoef helemaal niet in de gemeenteraad. Er zijn belangrijkere dingen en je moet toch proberen om de partij bij elkaar te houden. We hebben ook een rechtervleugel, die vindt de huidige afspraken al veel te ver gaan.’

 

Onbehoorlijk

 

De Hoge Raad droeg de Staat vorig jaar op om maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat de SGP vrouwen het passief kiesrecht toekent. Dat gaat er in deze kabinetsperiode niet van komen. Daarvoor is het kabinet te afhankelijk van SGP-steun. Als het aan Peter Hoek ligt, maakt zijn partij daar ‘verantwoord’ gebruik van. Bijvoorbeeld om het ‘onbehoorlijke’ voornemen te dwarsbomen om de randen van Tholen vol te zetten met gigantische windmolenparken. ‘Tholen wekt met drie windmolenparken het dubbele op van wat het aan energie nodig heeft en ik heb zelf een windmolen pal tegen mijn achtertuin, dus van het not in my backyard-verwijt wil ik niets horen.

 

Windmolenexploitanten Zeeuwind en Deltawind willen ten noorden en ten zuiden van Tholen grote parken neerzetten. Tegen die achtergrond zijn de ideeën van Den Haag om langs de complete Schelde-Rijnverbinding ten oosten van ons windmolens neer te zetten, waanzin. Er blijft niets over van onze ruimtelijke kwaliteiten en openheid. Waar Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland samenkomen, worden wij het afvoerputje. Dat is bestuurlijk onbehoorlijk. Als de drie provincies en de betrokken gemeenten een regionaal energiebod formuleren, dan moet het Rijk dat accepteren. Maar ik weet hoe dit kabinet in dit soort dossiers kan werken, we hebben het gezien in Urk. Als het Schelde-Rijnkanaal toch wordt volgezet met 225 meter hoge windmolens, dan stap ik naar SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf om hem te vragen gebruik te maken van onze positie in Den Haag.’

---

CV
Peter Hoek is op 19 september 1971 geboren in het Zuid- Hollandse Puttershoek. Hij groeide op het Thoolse eiland Sint Philipsland op. Hij studeerde Heao Bestuurskunde en volgde een kopstudie juridische bestuurswetenschap (tegenwoordig bestuurskunde) in Tilburg. Om Sint Philipsland te vertegenwoordigen in de nieuwe gemeenteraad, werd Hoek gevraagd voor de SGP-kieslijst van Tholen. Hij werd in 1998 raadslid en in 2006 fractievoorzitter. In 2010 werd hij wethouder voor onder meer onroerende zaken/ grondbeleid, onderwijs en financiën en belastingen.  

---

‘Het gaat niet om mij’

Wat is het leukste aan de politiek?
Dat je de verantwoordelijkheid mag nemen om bij te dragen aan de ontwikkeling van je gemeente.

 

Wat is het ergste aan de politiek?
Dat haantjesgedrag en het nastreven van eigenbelang op de voorgrond komen. Het gaat niet om mij. Het mag nooit gaan om wat ik persoonlijk wil bereiken. Waar wordt Tholen beter van? Hoe kan ik mijn gemeente dienen?

 

Je bent premier, wat is je eerste beslissing?
Ik weet dat je dat niet kunt afdwingen, maar ik zou als premier willen dat samenleving en bestuur worden ingericht naar de tien leefregels uit de bijbel. Nederland zou er beter uitzien als we zouden leven naar de bijbelse waarden en normen. Anders zou ik hier ook niet zitten.

 

Je vliegt eruit, en dan?
Tja, daar overval je mij mee. Ach ja, ik heb een terugkeergarantie bij de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs.