Burger slachtoffer van drang en dwang door overheid
Mijn onbegrijpelijke overheid, zo heet het jaarverslag van de Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. De burger heeft steeds meer moeite met de dwingende houding van de overheid.
De houding van de overheid ten opzichte van de burger wordt steeds meer bepaald door drang en dwang. Tot deze conclusie komt de Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer in zijn jaarverslag 2012, dat hij vandaag presenteert aan de Tweede Kamer.
Slecht werkende bureaucratie
De burger begrijpt deze dwingende overheid ook nog eens niet vanwege haar slecht werkende bureaucratie, de complexiteit van de wet-en regelgeving en het gebrek aan inlevingsgevoel. De ombudsman verwerkte in 2012 ruim 15 duizend klachten en bijna 30 duizend telefoontjes en e-mails.
Weinig inlevingsvermogen
Vorig jaar heette het jaarverslag van de ombudsman nog ‘Een vertrouwde overheid’, dit jaar is het ‘Mijn onbegrijpelijke overheid’. Ombudsman Brenninkmeijer legt uit wat er is veranderd: ‘Door de financiële crisis zijn mensen op allerlei manier afhankelijk geworden van een overheid die zich scherper opstelt, maar die ook ingewikkeld en gesloten is en heel weinig inlevingsvermogen heeft in de situatie van de burger.’ Juist het door de overheid beleden gelijkheidsdenken wreekt zich nu, aldus Brenninkmeijer. ‘De overheid moet er rekening mee houden dat sommige mensen moeilijk kunnen meekomen. Dan moet je kiezen voor maatoplossingen op basis van gezond verstand.’
Regelgeving niet uit te leggen
Om goed inzicht te krijgen in waar mensen tegenop lopen in hun contact met de overheid, peilde de ombudsman eind vorig jaar de mening van honderden ‘frontlijnwerkers’ (advocaten, sociaal raadslieden, belastingadviseurs, medewerkers van Humanitas, van het Juridisch Loket en een grote groep andere intermediairs). ‘De rode draad in hun reacties was dat de regelgeving niet meer valt uit te leggen, niet aan ondernemers en zeker niet aan burgers’, aldus Brenninkmeijer. ‘En het is nog erger, ook de mensen die moeten helpen snappen het niet.’
Fatsoenlijke behandeling
Ombudsman Brenninkmeijer wil dat de overheid door toepassing van behoorlijkheidsnormen burgers serieus gaat nemen en hen met respect behandelt. Dat het best kan, bewijzen volgens hem de Stella-teams bij de Belastingdienst en de M-teams bij het UWV. ‘De overheid heeft de eurotekens in haar ogen, terwijl de burger iets heel anders verwacht. Die wil dat hij ondanks alle bezuinigingen fatsoenlijk wordt behandeld. Dan krijgt hij vertrouwen in de overheid’, aldus Brenninkmeijer.
Eenvoud en uitvoerbaarheid
Alex Brenninkmeijer wil verder dat de overheid in de wet-en regelgeving kiest voor uitvoerbaarheid en dus voor eenvoud. Uitgangspunt daarbij moet zijn dat de overheid de burger gaat vertrouwen, in plaats van hem te wantrouwen. ‘Een positieve benadering blijkt vruchtbaarder dan dwang’, aldus de ombudsman. Hij stelt ook voor dat ieder bestuursorgaan met een uitvoerende taak wordt uitgerust met een X-team dat grensoverschrijdende problemen kan oplossen.
In een reactie neemt vakbond FNV het op voor de ambtenaren.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
De reden is eenvoudig; bij problemen in de samenleving eist de meerderheid van deze samenleving dat de overheid zich ermee moet bemoeien in de vorm van wetgeving en handhaving. Dit valt samen met de gedachte van de maakbaarheid van de samenleving, het principe van het algemeen belang en de collectieve verantwoordelijkheid.
Het gevolg is dat een bureaucratie wordt opgezet, geldmiddelen worden toegekend, controle en uitvoeringsregels worden opgesteld.
De politiek doet hieraan graag mee, want dan kunnen zij laten zien, kijk, wat wij goed bezig zijn. Deze vorm van denken is niet bevorderlijk voor creativiteit of flexibiliteit van de samenleving. Het individu die vooruit wilt, en iets wil presteren, zal gauw tegen de schaduwkanten van dit type samenleving aanlopen.
Iedereen moet meebetalen - een democratisch meerderheidsbesluit - of deze het leuk vindt of niet. Op deze manier hebben vele verschillende groepen hun stempel gedrukt op de samenleving.
De rechten van het individu - u en ik - komen hierdoor in het gedrang, tenslotte om al die wensen uit te voeren, moet er heel veel geld op tafel komen. Tenslotte, het is niet gratis. Maar op TV en in de 2e kamer wordt het wel gepresenteerd alsof het gratis is. Totdat de blauwe brief op de deurmat valt. Dan staan de burgers weer met de benen op de grond.
Tenslotte een afschrikwekkend voorbeeld van symboolwetgeving van over de grens: de New Yorkse burgemeester mekkert over te volle Colabekers, maar vergeet voor het gemak dat nog altijd duizenden woningen in zijn gebied in puin liggen door een verdwaalde orkaan, erind vorig jaar.
en zien de wet en regels als decreten
waarvan zijzelf bedroevend weinig weten
maar wat dan grondslag is voor nieuw beleid
Afgifte van vergunningen is traag
Ze zijn voor alle burger hier een plaag.