Provincies willen zich niet meer opblazen

Zuid-Holland heeft gekozen voor de 'Provincie Nieuwe Stijl'. Er wordt gefocust op vijf hoofdtaken waarvan vaststaat dat de provincie verantwoordelijk is en toegevoegde waarde kan leveren. Zuid-Holland concentreert zich op versterking van ruimtelijke-omgevingstaken inclusief bijbehorende cultuurtaken en de wettelijke taken op sociaalmaatschappelijk terrein: jeugdzorg en tweedelijnsondersteuning van gemeenten.

Gedeputeerde Tonny van de Vondervoort (PvdA), verantwoordelijk voor het verminderen van de bestuurlijke drukte: 'We hebben gekeken van welke zaken het logisch is dat de gemeenten die niet onderling uitvoeren, maar waarvoor een bestuurslaag nodig is die beslissingen kan nemen over een groter gebied. Dat leidt dus al snel tot een zwaar accent op het ruimtelijke omgevingsbeleid. Op het sociale domein hebben we vooral geprobeerd ons te concentreren op taken waarvan bekend is en erkend wordt dat die niet zo gemakkelijk door gemeenten worden uitgevoerd.'

Afbouwen

De keuze van Zuid-Holland leidt er toe dat subsidies slechts worden verstrekt als die cruciaal zijn voor het bereiken van provinciale hoofdtaken. Allerlei zelfstandige subsidies voor activiteiten rond sport, senioren, zorg, laaggeletterdheid, kleine kernen en integratie worden afgebouwd. Taken als vergunningverlening voor kleine grondwateronttrekkingen en de muskusrattenbestrijding gaan naar de waterschappen. Sommige uitvoerende taken zoals vergunningverlening en handhaving op milieuterrein worden samen uitgevoerd met andere overheden om zo efficiënter en effectiever te werken. Daarvoor worden regionale omgevingsdiensten opgericht. Het toezicht op gemeenten en waterschappen wordt vereenvoudigd.

Zuid-Holland denkt met de keuze voor de Provincie Nieuwe Stijl de kleine plattelandsgemeenten én de grote steden goed te kunnen bedienen. 'Ook grote steden zijn afhankelijk van buurgemeenten. Voor hen is het buitengewoon handig dat er een niet-direct belanghebbende bestuurslaag is die kan beslissen waar bedrijfsterreinen en natuurgebieden moeten komen', aldus Van de Vondervoort. De Provincie Nieuwe Stijl moet budgettair neutraal worden uitgevoerd. De middelen die worden bespaard door het afstoten van taken worden ingezet om de hoofdtaken scherper en beter uit te voeren.

Brabantse videoclips

De Zuid-Hollandse 'Provincie Nieuwe Stijl' is een antwoord op de opstelling van de gemeenten, die steeds meer taken willen, en het kabinet, dat op de provincies bezuinigt. Ook is het een reactie op het vorig jaar voor de Statenverkiezingen gepubliceerde boek Het opgeblazen bestuur, een kritische analyse van de provinciale bestuurscultuur, van de Maastrichtse bestuurskundige Klaartje Peters.

Op alle provinciehuizen woedt momenteel een debat over de rol en taken van de provincie. Noord-Brabant heeft ervoor gekozen om zichtbaar te maken wat de provincie doet. Videopersberichten en videoclips in het kader van de provincienieuwe-stijl en tal van programma's zoals Mooi en Verbindend Brabant moeten er toe leiden dat de inspanningen van de provincie Brabant beter herkend worden door de inwoners en bestuurders.

Gedeputeerde Paul Rüpp (CDA): 'Ik had laatst een overleg met bestuurders in West-Brabant die verbaasd waren over wat wij allemaal op het fysiek-ruimtelijke terrein doen. We hebben daarom een programma gemaakt om zichtbaar te maken wat de provincie doet. Van Klaartje Peters hebben we geleerd dat we geen extra miljoenen in een promotiecampagne moeten steken.'

Brabant is verder druk met het coalitieprogramma waarin de focus ligt op uitvoering van beleid, zoals de herstructurering van het landelijk gebied en de leefbaarheid van wijken en dorpen. 'We hebben ons teruggetrokken op onze kerntaken. Als er sprake is van directe publieke contacten zoals vergunningverlening is dat een taak voor de gemeente. Met armoedebeleid zijn we gestopt en we gaan de muskusrattenbestrijding overdragen aan de waterschappen', aldus Rüpp. De uitvoering van de plannen moet tot een afslanking leiden van het personeel met tien procent tot twaalfhonderd fte in 2011.

Drentse eigenheid

De Drentse Staten voelden zich ook aangesproken door het beeld van de 'opgeblazen provincie' uit het boek van Peters. Een speciale Statencommissie onderzoekt wat dat voor Drenthe betekent. PvdA-Statenlid Ard van der Tuuk, voorzitter van deze commissie: 'We hebben tegen onszelf gezegd: laat ons in de spiegel kijken of we ook allemaal van die opgeblazen ballonnetjes oplaten.' De commissie presenteert op 14 mei op een speciaal symposium in de Drentse hoofdstad haar eindrapport in aanwezigheid van commissaris Relus ter Beek en Klaartje Peters.

De conclusies zullen niet hetzelfde zijn als in Zuid-Holland en dat heeft te maken met de andere positie van het provinciaal bestuur in Drenthe. 'Wij zullen oog hebben voor de eigenheid van de provincie Drenthe', belooft Van der Tuuk.