Zorgen om niet stemmende jongeren

Slechts een kwart van de jongeren met alleen een VMBO-diploma ging stemmen bij de raadsverkiezingen, tegenover 42 procent van de jongeren met een theoretisch opleidingsniveau.

Dat blijkt uit een analyse van Stichting Kiezersonderzoek Nederland van de lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart van dit jaar. Bij de opkomst onder jongeren vragen de onderzoekers met name aandacht voor de kloof tussen praktisch en theoretisch opgeleide jongeren. Die opleidingskloof onder jongeren blijkt veel groter dan onder oudere kiezers. De onderzoekers zien een groot risico wanneer die kloof verder zal toenemen: jongeren die nu niet stemmen zullen dat op oudere leeftijd waarschijnlijk ook minder snel doen.

Onder bepaalde groepen kiesgerechtigden blijkt het percentage niet-stemmers bij raadsverkiezingen beduidend hoger te liggen dan onder andere groepen. Dat is behalve bij jongeren en mensen met een praktische opleiding ook zichtbaar bij vrouwen, Nederlanders met een migratieachtergrond en inwoners van zeer stedelijke gemeenten. Daarbij wordt vaker door mensen met een praktische opleiding als beweegreden om niet te stemmen genoemd dat men geen vertrouwen in de lokale politiek heeft.

Wanneer groepen in de samenleving door een lage opkomst niet goed vertegenwoordigd zijn in de gemeenteraad, legt dat volgens de onderzoekers ook een zwaarder belang bij de vertegenwoordigende rol van de gemeenteraad. Van de raadsleden mag worden verwacht dat zij ook de belangen vertegenwoordigen van de inwoners die niet zijn gaan stemmen. Lokale politici zouden er goed aan doen vaker hun gezicht te laten zien, ‘écht te luisteren naar bewoners’ en te investeren in het politieke bewustzijn en vertrouwen van de jeugd.

Wat ook zou helpen, is als ze hun beloftes concreet maken en nakomen. Minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken stelt in een reactie de huidige opleidingskloof tussen stemmers en niet-stemmers zorgelijk te vinden.

Ze hoopt dat onder meer initiatieven om te werken aan de versterking van het burgerschapsonderwijs in het voortgezet onderwijs en op mbo-scholen een bijdrage leveren aan vroegtijdige betrokkenheid bij het democratisch proces.