Open einde

Zo blijf je lekker bezig. En de Nederlander ziet een uitgelezen kans om snel en goedkoop wat centjes te pakken. Wie zijn de dupe? De echte probleemgevallen waar de open-einde-regeling voor is bedoeld.

Het gaat meestal lange tijd goed totdat de uitgaven sky high zijn. Vervolgens wordt er verbaasd naar de excessieve kostenstijging gekeken. Zwaar bezuinigen is dan de enige oplossing. Ondertussen lamenteren belangenorganisaties over de nooddruftigen die nu zwaar de dupe worden.

Door het bekend worden van kabinetsbezuinigingen zijn open-einde-regelingen nu groot nieuws. Het persoonsgebonden budget (pgb) is vanaf de invoering in 1995 van 13 duizend gebruikers naar 130 duizend gebruikers gegroeid. Als het zo doorgaat, stijgen de kosten van het pgb boven de 3 miljard euro per jaar uit.

Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van VWS (CDA) heeft besloten drastisch in te grijpen en weer terug te keren naar de groep chronisch zieken waarvoor de regeling indertijd was bedoeld. Het gaat nog steeds om circa 13 duizend mensen. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) liet het aantal indicatiestellingen voor een pgb volstrekt uit de hand lopen. Gekscherend wordt wel eens gezegd dat je alleen maar het CIZ hoefde te bellen om pgb-geld te krijgen.

Maar het probleem van het pgb is een veel breder probleem. Het is het probleem van de Awbz die binnenkort al 23 miljard euro kost terwijl er maar beperkt zicht is op waar al dat geld aan wordt uitgegeven. Toch exploderen de kosten jaar na jaar.

Het is het probleem van de kinderopvang waar VVDminister Kamp van Sociale Zaken deze week het mes in heeft gezet. De goed bedoelde open-einde-regeling werd in 2005 ingevoerd om meer vrouwen aan een baan te helpen door goedkope kinderopvang te financieren. In al die jaren zijn circa 15 duizend vrouwen extra gaan werken. Tegelijkertijd steeg het aantal kinderen in de kinderopvang met meer dan 100 procent en de kosten verdrievoudigden. Nu wil die hardvochtige minister Kamp anderhalf miljard bezuinigen op deze open-einde-regeling en strakke spelregels invoeren om nieuwe kostenstijgingen te voorkomen. Het ‘ach en wee’ wordt weer alom gehoord.

Ook de regeling voor jonge arbeidsongeschikten, de Wajong, dreigt nu op een zelfde manier te ontsporen. Misschien wordt het eens tijd om een structureel einde te maken aan open-einde-regelingen. Het bespaart veel geld en bezuinigingsleed.