Koning biedt excuses aan voor slavernij

Koning Willem-Alexander bood tijdens de herdenking in het Oosterpark namens Nederland excuses aan voor de rol van Nederland in het slavernijverleden. ‘Vandaag sta ik hier voor u. Als uw koning en als deel van de regering maak ik vandaag deze excuses zelf’, zei de koning. ‘Ze worden door mij met hart en ziel intens beleefd.’

Vraag om vergiffenis

In zijn boodschap vroeg de koning om ‘vergiffenis’. ‘Slavenhandel en slavernij worden erkend als een misdaad tegen de menselijkheid. De stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje-Nassau hebben hier niets tegen ondernomen. Ze handelden binnen het kader van wat toen wettelijk geoorloofd werd geacht. Maar het slavernijsysteem illustreerde het onrecht van die wetten’, aldus de koning. ‘Op een gegeven moment voel je de morele plicht om op te treden.’ ‘Dit is niet alleen een historisch moment in het bestaan van Nederland, maar ook een ontzettend emotioneel moment,’ zegt Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) in een reactie.

Verbindend

Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland, vond de speech van koning Willem-Alexander tijdens de Nationale Herdenking Slavernijverleden ‘indrukwekkend en verbindend’. ‘De opmerking dat we elkaar nodig hebben als samenleving vond ik heel mooi’, zei Oudshoorn na afloop van de herdenking.

Ook Linda Nooitmeer, de voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee), was blij met de speech. Ze noemt de excuses ‘de kers op de taart, de symbolische waarde van de koning kun je niet omheen’. ‘De eerdere woorden van premier Mark Rutte waren helend en hebben verzachtend gewerkt voor de mensen die een kras op hun ziel hebben, maar dit is toch wel een fase hoger’, aldus Nooitmeer.

Internationale aandacht

In internationale media is zaterdagmiddag veel aandacht voor de slavernij-excuses van koning Willem-Alexander. Onder meer de Amerikaanse krant The New York Times, nieuwsdienst Reuters en de Britse krant The Daily Mail schreven artikelen over de toespraak van de Nederlandse koning tijdens de Nationale Herdenking Slavernijverleden.

Ook excuses van Vlissingen

Niet alleen de koning maakte excuses. In Vlissingen bood burgemeester Bas van den Tillaar namens het gemeentebestuur excuses aan voor het slavernijverleden van de Zeeuwse stad. Vlissingen was in de tweede helft van de achttiende eeuw de 'onbetwiste hoofdstad' van de Nederlandse slavenhandel, zo kwam naar voren uit onderzoek dat de gemeente enkele jaren geleden liet doen. Van den Tillaar bood ook excuses aan voor het 'onvoldoende getoonde begrip' voor de gevoelens van nazaten van de tot slaaf gemaakte mensen.

Beklad monument

Een krappe meerderheid van de gemeenteraad van Vlissingen stemde in april in met het voorstel om op 1 juli excuses te maken voor de rol van de stad in het slavernijverleden. 'Wat wij niet kunnen, is de mensonterende praktijken in de geschiedenis ongedaan maken,' zei de burgemeester in de Sint Jacobskerk, waar een herdenking en viering plaatsvond. 'Wat we wél kunnen, is de geschiedenis meer dan tot nu toe leren kennen en aan elkaar doorgeven, bespreken en verwerken. Daar is nog heel veel werk te doen. De bekladding die vandaag plaatsvond, toont dat weer aan.'

Van den Tillaar verwees daarmee naar het slavernijmonument dat een dag eerder, weliswaar zonder vergunning, was geplaatst in Vlissingen. Dat monument is afgelopen nacht beplakt met stickers en er werden racistische leuzen omheen geschreven. (ANP/ Redactie).