Onderkoning

Die column gaat over de opvolger van Tjeenk Willink, vice-voorzitter van de Raad van State, ook wel ‘de onderkoning van Nederland’ genoemd.

In 2007 was het derde kabinet-Balkenende aan de macht en ik schreef over de opvolging: ‘Tot voor kort liep Hirsch Ballin zich warm, maar toen Hirsch Ballin na de val van Balkenende- III weer tot het ministersambt werd geroepen, begon hij al snel zo’n plezier in zijn werk te krijgen dat hij nog wel een periode door wilde gaan.

Dit was echter zeer tot ongenoegen van Piet Hein Donner, aan wie door Balkenende was beloofd dat hij als minister van Justitie mocht terugkeren. Dat was misschien ook wel mogelijk geweest als Wouter Bos daar geen stokje voor had gestoken.

Ten slotte heeft een ontstemde Donner zich pas na zware druk laten afschepen met het ministerschap van Sociale Zaken. In ruil daarvoor zou Donner wel de toezegging hebben gekregen dat hij Tjeenk Willink mag opvolgen. Dat kwam goed uit, omdat koningin Beatrix liever een protestant ziet dan een katholiek als voornaamste adviseur van haar zoon - dan - koning Willem-Alexander.’

Dat was toen. Sindsdien is het een en ander veranderd, maar is ook het een en ander onveranderd gebleven. De troonabdicatie is uitgesteld en inmiddels hebben wij een ander kabinet. Daartegenover staat dat de opvolging van Tjeenk Willink nog steeds niet is geregeld, dat Donner en Hirsch Ballin nog steeds de twee voornaamste kandidaten zijn en dat het CDA nog altijd in de regering zit.

Laat ik voorop stellen het vreemd te vinden dat de onderkoning van Nederland per se een CDA’er moet worden. Misschien is die afspraak ooit gemaakt, maar inmiddels is het CDA zo’n klein partijtje dat ze nauwelijks recht hebben op weer zo’n invloedrijke positie. Maar afgezien daarvan, wie staat er het beste voor: Donner of Hirsch Ballin?

De protestant Donner wordt momenteel gesteund door zijn eigen partij, en die deelt als regeringspartij nog altijd de lakens uit. Wat stelt de katholiek Hirsch Ballin daartegenover? Dat hij in inzage de gedoogsteun van de PVV - ‘Doe dit het land niet aan!’ - een ferm standpunt heeft ingenomen, wat hem door diezelfde PVV niet in dank zal worden afgenomen.

Maar de Majesteit zal die houding juist waarderen en daarmee is de kans vergroot dat zij haar keus van de protestantse Donner naar de katholieke Hirsch Ballin heeft verlegd.

Om vooral te laten uitkomen dat het geen gelopen race is, gaat het kabinet voor de functie een advertentie uitschrijven. Mijn voorspelling is dat na de hele sollicitatieprocedure gewoon Piet Hein Donner uit de bus komt. Ik stel voor dat u dit stukje tot die tijd nog even bewaart. Mijn ongelijk zal ik graag toegeven.