College Almere wil doorstart na vertrek VVD

Nadat eind januari al de ChristenUnie uit het Almeerse college was gestapt vanwege onenigheid over bezuinigingen op jeugdzorg, heeft nu grootste collegepartij VVD het hazenpad gekozen. De liberalen ervaren een ‘onoverbrugbaar verschil van inzicht’ met de andere vijf coalitiepartijen over de financiën.

Even in de koelkast

‘De financiële situatie vraagt daadkrachtig handelen en pijnlijke keuzes maken’, zei fractievoorzitter Lesley van Hilten (VVD). Volgens haar is de VVD bereid om die keuzes te maken, maar daarvoor moet het coalitieakkoord en daarmee de ambities van het college ‘even in de koelkast’ en moet het bestuur ‘keihard aan de slag om de financiën van de stad gezond te maken’. De rekening hiervoor mag van de partij niet bij inwoners en ondernemers terechtkomen. ‘We moeten de eigen broekriem aantrekken.’

VVD wil prijs niet betalen

Na gesprekken hierover met de andere coalitiepartijen bleken die deze opvatting niet te delen. Zij willen juist vasthouden aan het coalitieakkoord en de ambities. ‘Er hangt aan het besturen van een stad een prijskaartje. Alleen moet men zich afvragen welke prijs je bereid bent om te betalen.’ En de VVD-fractie is unaniem van mening dat zij die prijs van lastenverzwaring voor onze Almeerders en ondernemers niet wil betalen. ‘Dat is dan ook de reden dat de VVD niet langer onderdeel kan zijn van deze coalitie.’ Wethouder Julius Lindenbergh (VVD) stapt pas over een maand uit het college, want hij rondt nog zijn taken af.

Nieuwe ict-leverancier

Duidelijk is dat Almere in financiële problemen verkeert. Het vorige jaar werd afgesloten met een tekort van 43 miljoen euro, terwijl in het coalitieakkoord was afgesproken dat een buffer van 60 miljoen zou worden opgebouwd. Een grote kostenpost is de overgang naar een nieuwe ict-leverancier. Die kost de gemeente 18 miljoen extra tot en met 2027. Door achterblijvende woningbouw komt er ook minder geld binnen uit het gemeentefonds en dat was al bijgesteld, omdat Almere minder huishoudens met lage inkomens bleek te hebben, meldde Omroep Flevoland eerder al.

Vertrek ChristenUnie

Om de tekorten op te vangen en niet structureel teveel geld uit te geven, besloot het college om bezuinigingen van 28 miljoen euro door te voeren, waarvan meer dan 23 miljoen uit jeugdhulp zou moeten komen. Daags na het bekend worden van het tekort besloot wethouder Roelie Bosch (CU) haar ontslag aan te bieden, omdat ze voor haar plannen om te bezuinigingen op de jeugdzorg de handen in de coalitie niet op elkaar kreeg. Daarop stapte de ChristenUnie uit het college, waardoor het college de meerderheid van één zetel verloor.

College wil door

Nu ook de VVD de coalitie verlaat, heeft het college met de overgebleven partijen D66, SP, Partij voor de Dieren, Leefbaar Almere en het CDA nog maar 16 van de 45 zetels over. Deze partijen reageerden ‘verbijsterd’ op het vertrek van de VVD, maar D66-fractievoorzitter Meke Smeulders gaf aan dat de rest van de coalitie niettemin door wil gaan. Een onafhankelijk procesbegeleider moet gesprekken gaan voeren met alle partijen in de raad. 'Doel is een voortvarend, maar ook zorgvuldig proces waarbij bestuurlijke continuïteit het uitgangspunt is met alle uitdagingen die voor ons liggen.' Volgende week willen de vijf coalitiepartijen een procesbegeleider voordragen.

Uitspraken VVD 'onjuist'

In een reactie richting Binnenlands Bestuur zegt Smeulders namens de vijf coalitiepartijen dat zij de overwegingen zoals gepresenteerd door de VVD ‘niet herkennen’. ‘Alle partijen zijn, gezien de uitdaging die voor ons ligt, bereid om alles te bespreken, inclusief de punten in het coalitieakkoord, en dat is ook meermaals met de VVD gecommuniceerd.’ Alleen de VVD heeft uit het niets vooraf, voor zichzelf, een harde eis gesteld, vervolgt Smeulders. ‘De uitspraak dat de VVD het coalitieakkoord "on hold" wil zetten is dus onjuist én de uitspraak dat de vijf andere partijen dat niet willen is onjuist. Wij hebben consequent en duidelijk gecommuniceerd open te staan voor veranderingen in het coalitieakkoord.’

Verklaring vijf coalitiepartijen

In een verklaring die de vijf coalitiepartijen donderdagavond hebben uitgegeven staat verder dat de VVD-fractievoorzitter zowel op 30 januari als op 15 februari in deze raad haar vertrouwen uitsprak in de coalitie en het stadsbestuur. ‘De VVD nam, als grootste partij én grondlegger van deze coalitie, het voortouw om te komen tot een oplossing na het vertrek van de ChristenUnie.’ Met Han Noten als extern begeleider werd gereflecteerd op de ontstane situatie en mogelijke scenario’s voor een stabiel stadsbestuur. ‘Nu staan we hier. Verbijsterd over de beslissing van de VVD. Bezorgd over wat dit doet met de stad, met de inwoners van de stad.’

Verantwoordelijkheid nemen

Volgens de vijf coalitiepartijen vraagt de stad om het oplossen van problemen, ‘niet het creëren ervan’. ‘En dat laatste is precies wat de VVD doet. De problemen groter maken - niet ze oplossen.’ Alle coalitiepartijen beseffen dat de situatie anders is dan twee jaar geleden, schrijven de partijen. ‘Vooraf, zonder alle feiten, uitdagingen en mogelijkheden te kennen, garanties geven aan één partij is echter onverstandig én ongepast.’ Het vertrouwen van de VVD hing af van een inhoudelijke eis: onder geen enkele omstandigheid lastenverzwaring, vervolgen de partijen. ‘Almeerders vragen ons de stad te besturen, over partijbelangen heen te stappen (…) Er bleek echter geen centimeter ruimte bij de VVD om verder te gaan.’ De vijf partijen vinden het ‘onverantwoord’ dat de VVD deze bestuurlijke verantwoordelijkheid niet wil nemen. ‘Wij nemen deze verantwoordelijkheid wel.’