Nucleaire triomf?
Het winnen van energie uit olie, hout of ander brandbaar materiaal is in de geschiedenis van de mensheid geen grootse uitvinding geweest: een keer een blikseminslag in een boom en we zagen het hout branden. Het zelf in de brand steken van dat hout was niet zo’n grote stap. In feite niet meer dan kopiëren wat er in de natuur gebeurde.
De ontdekking van kernenergie was veel ingewikkelder; de mens had er geen voorbeeld van, maar heeft iedere stap die er nodig was om tot deze vorm van energie-opwekking te komen, zelf moeten ontdekken:
Het bestaan van atomen;
De mogelijkheid die te splijten;
Het idee dat er bij die splijting energie vrijkomt;
Het opvangen van die energie en er electriciteit van maken.
Het gekke is dat kernenergie, triomf van de menselijke geest, veel meer (negatieve) emoties oproept dan andere vormen van energie-opwekking die meer ‘natuurlijk’ zijn. We denken dat kernenergie gevaarlijk is en uiteindelijk zal leiden tot het einde der tijden, waarin grote bergen nagloeiend kernafval bewoning van de planeet onmogelijk maken.
Dat bewoning van diezelfde planeet inmiddels bijna onmogelijk wordt door alle CO2 –uitstoot van de fossiele brandstoffen, vinden we veel minder erg. Die CO2-uitstoot gebeurt met kleine, onzichtbare hoeveelheden. Daarom lijkt het minder schadelijk dan kernenergie.
De (bijna) crashende kerncentrales in Japan maakten het wiebelige politieke denken over kernenergie goed duidelijk. In Duitsland worden zeven kerncentrales gesloten. Daar is geen aanleiding toe. En de EU overweegt een stress test voor alle Europese kerncentrales. Ook daartoe lijkt geen aanleiding.
De kerncentrales in Japan hebben nogal wat te verduren gehad:
Meerdere aardbevingen;
Een tsunami;
Falende energietoevoer;
Falend koelwatertoevoer;
Bestookt door restanten van ontploffende gebouwen.
De tsunami was hoger en de aardbeving zwaarder dan waarmee bij de bouw rekening was gehouden. En nog zijn de centrales niet volledig vernietigd. Misschien kan Al Qaida er nog een Boeing tegenaan laten vliegen, als ultieme poging.
Al met al: complimenten voor de bouwers, die ze zo goed hebben ontworpen. Toegegeven, de centrales gaan langs de rand van de afgrond. Maar er zijn geen andere menselijke constructies die bovenstaande catastrofes zo goed zouden hebben doorstaan.
De Nederlandse regering heeft zich vooralsnog niet van de wijs laten brengen. Die tweede kerncentrale in Nederland kan er nog steeds komen. De lessen die we kunnen trekken uit de ongelukken in Japan, zullen bij het programma van eisen betrokken worden, zo heeft Minister Verhagen van ELI laten weten.
Dan krijgen we in Nederland dus een aardbeving- en tsunami-bestendige centrale. Handig. Misschien kunnen we dan - nog grotere triomf van de menselijke geest - kunstmatige tsunami’s en aardbevingen gaan opwekken. Om te testen of die centrale daar écht tegen kan. Ik zie het met vertrouwen tegemoet.
Paul Lensink
Het is verder niet perse de techniek die onveilig is, maar de mens die hem toepast. Bij een kerncentrale zijn de gevolgen aanzienlijk en onomkeerbaar, en wat ook zo graag vergeten wordt: de uraniumvoorraad is eindig en het winnen ervan is voor mens en natuur zeer schadelijk en ongezond.
Juist de wetenschap dat oudere technieken niet zo haleluja zijn als we dachten, zou ons huiverig moeten maken voor nieuwe technieken. Maar nee hoor, met hetzelfde ongerechtvaardigde zelfvertrouwen storten we ons in iets nieuws. Mensen vermenigvuldigen zich als ratten maar gedragen zich als lemmingen.