‘Boa’s kunnen politietaken overnemen’

In Amsterdam hebben coalitiepartij PvdA en oppositiepartij VVD samen een discussienota opgesteld met zestien voorstellen die meer politiecapaciteit moeten kunnen vrijspelen of ervoor kunnen zorgen dat deze capaciteit effectiever wordt benut. Een van de voorstellen is om boa’s bepaalde politietaken te laten overnemen.

Capaciteitsgebrek
Het grote tekort aan politieagenten speelt de hoofdstad al jaren parten en capaciteitsgebrek bij de politie is ook geen typisch Amsterdams verschijnsel, schrijven PvdA-fractievoorzitter Sofyan Mbarki en VVD-fractievoorzitter Marianne Poot in ‘Roeien met de riemen die we hebben: maatregelen om de tekorten bij de politie het hoofd te bieden’. Politievakbonden hebben al meermaals de noodklok geluid, eerder dit jaar bleek dat agenten zelfs werd gevraagd (op vrijwillige basis) terug te keren van verlof en in mei 2019 werd duidelijk dat er landelijk 17.000 nieuwe agenten bij zullen moeten komen om de vergrijzing binnen het korps het hoofd te kunnen bieden.

Out of the box oplossingen
Mbarki en Poot hopen dat de gemeenteraad welwillend staat tegenover de uitwerking van de in de discussienota genoemde plannen. Niet elk voorstel zal een-op-een uitvoerbaar blijken, laat staan dat elk van alle voorstellen binnen het brede kleurenpalet van de politieke partijen in de gemeenteraad past, schrijven ze. ‘Maar de noodsituatie vraagt ons om out of the box of ongebruikelijke oplossingen aan te dragen die partijpolitiek overstijgen.’ In Amsterdam spelen de groeiende stad en het groeiend aantal bezoekers een rol, maar ook ‘ziekteverzuim als gevolg van de hoge werkdruk en de uitstroom van personeel ervoor dat het aantal beschikbare agenten slinkt’. De moord op advocaat Wiersum en de aanpak van druggerelateerde ondermijning vragen ook om extra politie-inzet (circa 45 agenten).

Doelgroepenteams opgeheven
Al sinds 2016 vragen burgemeesters van grote steden om meer politieagenten, maar dat is tot nu toe tevergeefs. Eind november schreef de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema aan de raad dat ‘het water ons aan de lippen staat’. In februari 2017 vroeg toenmalig korpschef Aalbersberg het rijk om 500 extra agenten voor Amsterdam, bovenop het toenmalige aantal van 5000. Tot nu toe is het aantal agenten in Amsterdam uitgebreid met 60 fte, terwijl de capaciteit bij de totstandkoming van de Nationale Politie is afgenomen, ongeveer met 480 fte. ‘De capaciteitsproblemen zijn inmiddels zo nijpend geworden dat essentiële taken niet meer kunnen worden uitgevoerd en belangrijke doelgroepenteams (tijdelijk) worden opgeheven. Zo staan het openhouden van politiebureaus, het begeleiden van demonstraties en de inzet van wijkagenten inmiddels onder druk’, aldus de schrijvers.

Verkeerscontroles
Amsterdam moet roeien met de riemen die het heeft en de zestien voorstellen moeten daaraan bijdragen. De gemeente zou in plaats van politie eigen boa’s kunnen inzetten bij het uitvoeren van controles op verkeersovertredingen in de VARAS-categorie: Veelgepleegde hufterfeiten, Afleiding, Rood licht, Alcohol en drugs én Snelheid. De gespecialiseerde politieteams voor verkeer zijn daardoor minder capaciteit kwijt die kan worden ingezet bij de basisteams. Daarnaast zou Rijkswaterstaat toezichthoudende taken op de wegen kunnen doen, want die zijn toch al veelvuldig aanwezig op de wegen om deze te inspecteren en te beheren.

Oud-agenten en militairen
Een ander voorstel is oud-agenten in dienst nemen voor patrouilles en preventie van woninginbraak. De gemeente Amstelveen heeft een dergelijk anti-inbraakteam in dienst genomen en sindsdien is het aantal woninginbraken en auto-inbraken met respectievelijk 35 procent en 46 procent gedaald. Het plan om militairen in te zetten ter compensatie van de tekorten bij de politie werd al ingediend door de burgemeesters van Veenendaal, Utrechtse Heuvelrug en De Bilt tijdens de VNG-ledenvergadering, maar de minister zag geen heil in deze noodmaatregel. ‘Een principiële afwijzing van de minister ontbreekt echter’, schrijven Mbarki en Poot. ‘Amsterdam kan de oproep van de burgemeesters uit de provincie Utrecht kracht bijzetten door in G4-verband te pleiten voor de inzet van de Koninklijke Marechaussee en/of militairen voor politietaken. Deze inzet kan alleen plaatsvinden in uitzonderlijke gevallen, zoals de gewapende drugscriminaliteit of een verhoogde terroristische dreiging.

De discussienota zal op 9 januari tijdens de raadscommissie Algemene Zaken worden behandeld.