Nederlandse regering laks in de strijd tegen corruptie

Nederland kent een zwakke anti-corruptiecultuur. Bij buitenlandse omkoping vervolgt Nederland zelden tot nooit en klokkenluiders worden onvoldoende beschermd. Dit stelt Transparancy International in een tweejaarlijkse evaluatie van het internationaal anti-corruptiebeleid.

Omkoping
De grootste exporterende landen falen bij het straffen van bedrijven die zich schuldig maken aan corruptie. In het rapport van Transparancy International worden landen beoordeeld op basis van inspanningen tegen buitenlandse omkoping, waarover zij binnen de OESO afspraken hebben gemaakt. Nederland is wereldwijd een van de grootste exporteurs met een van de slechtste trackrecords op het gebied van handhaving bij buitenlandse omkoping. ‘Nederland zit nog steeds in de op één na slechtste categorie. Er zijn de afgelopen twee jaar wel veel nieuwe wetten en regels in de steigers gezet, maar van een aantal ingrepen zien we nu al dat ze niet gaan werken’, zegt Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland.

Integriteit

Ons land is goed voor 3,1 procent van de wereldwijde export en er zijn tussen 2016 en 2019 16 onderzoeken en twee zaken gestart op verdenking van buitenlandse omkoping. Slechts drie zaken werden in deze periode met sancties afgesloten. In corruptiezaken schikken bedrijven in Nederland voor veel lagere bedragen dan in het buitenland. Over die schikkingen wordt doorgaans ook weinig gecommuniceerd. Slechts enkele onderzoeken worden openbaar gemaakt en aangekondigd door het Openbaar Ministerie. Het ontbreken van duidelijkheid in de wet over de schikkingsvoorwaarden draagt niet bij aan een cultuur waarbij integriteit centraal staat. Verder zijn er geen duidelijke regels om verbeurde bedragen van corruptieopbrengsten terug te geven aan het land of de slachtoffers, zo is te lezen in de evaluatie.

Klokkenluiders
Klokkenluiders krijgen in Nederland volgens Transparancy International onvoldoende bescherming. Het Huis voor Klokkenluiders, het nationale meldpunt voor misstanden, heeft sinds haar oprichting ruim vier jaar geleden slechts drie onderzoeken afgerond. Klokkenluiders worden in Nederland bovendien niet goed wettelijk beschermd tegen vergelding van hun werkgever.

Download hier het rapport.